تعریف دقیق مشاوره مدیریت استراتژیک چیست؟

در این مقاله قصد داریم به معرفی خدمات مشاوره مدیریت استراتژیک در بنگاههای اقتصادی بپردازیم؛ اصول کار و شرح وظایف خدمات مشاوره مدیریت استراتژیک در سامان شامل مواردی همچون تحلیل، تدوین، برنامه ریزی، کنترل و ارزیابی میشود که میتواند خدمات مشاوره ای در اجرا و پیاده سازی استراتژی های سازمانی را در برگیرد.

خدمات مشاوره مدیریت شامل چه مواردی است؟

اکثر مشاوران بر یک حوزه تخصصی مشخص تمرکز میکنند، ولی یک تیم مشاوره مدیریت خوب، به صورت جامع بر روی کمک به رهبری سازمان برای ارتقاء عملکرد و عملیات آن تمرکز دارد. مشاوران مدیریت معمولاً با مدیران عالی سازمان و  در مورد مشکلات پیچیده سرو کار دارند. برخی شرکت های مشاوره مدیریت بر یک حوزه مانند سلامت، IT یا بازاریابی تمرکز دارند در حالی که بقیه رویکردی جامع دارند یا بر مشکلات کسب و کار مانند مشارکت کارکنان یا الزامات قانونی تمرکز میکنند. شریف استراتژی نیز خدمات خود را به صورت تخصصی برروی برنامه ریزی و پیاده سازی مدیریت استراتژیک متمرکز نموده است.

مفهوم مشاوره در حوزه مدیریت به چه معناست؟

به طور کلی مشاوره به معنی همکاری کردن، اخذ رأی و نظر تخصصی دیگران برای انجام کاری، حل مسئله ای، پیشگیری از وقوع حالتی خارج از کنترل و همچنین کنترل شرایط جاری است. اگر مشاوره را به صورت بسته کامل در نظر بگیریم، در نگاهی کلی شامل فرآیندهای مختلفی نظیر مصاحبه کردن، ارزیابی، اجرای آزمونهای مرتبط، تدوین راهکار و راهبرد، تحلیل شرایط فعلی و آتی، ارائه راهنمایی و در نهایت شتافتن برای یاری رساندن است.

تعریف دقیق مشاوره مدیریت چیست؟

مشاوره مدیریت یک نوع خدمت است. خدمتی از جنس راهنمایی که به سازمانها کمک می کند تا مسایل مدیریتی و فرصت های خود را شناسایی و تحلیل کنند. مشاور مدیریت با توجه به شرایط خاص هر سازمان، راه حل هایی را توصیه و یا فعالیت هایی را پیشنهاد می کند و پس از تایید کارفرما، میتواند در پیاده سازی و اجرایی کردن آن برنامه ها نیز همراهی داشته باشد. یک سازمان مشاوره مدیریت موفق، سازمانی است که منابع و تجربه هایی را برای شرکت به همراه می آورد که تیم مدیریت آن شرکت، آن ها را در اختیار ندارد.

به طور خلاصه می توانیم بگوییم که مشاوره مدیریت فعالیتهایی همچون موارد زیر را شامل میشود:

• مشاوره مدیریت ارائه روش های کاربردی در کسب و کار به شرکت ها توسط فردی متخصص است.
• مشاوره مدیریت کمک به شرکت ها برای تحلیل و توسعه سودمندی استراتژی های کسب و کار است.
• مشاوره مدیریت خدمتی است که به ارائه توصیه هایی به کارآفرینان و مدیران کسب و کار می پردازد.
• شغلی است که به رهبران شرکت ها، دولت ها، سازمان ها و مراکز غیرانتفاعی، خدمات مشاوره ای و سرمایه گذاری در حوزه کسب و کار ارائه می دهد.

خدمات مشاوره مدیریت شامل چه مواردی است؟

تیم مشاوره مدیریت توانمندی های ویژه ای دارد. وی دارای دانش، مهارت و تخصص در حوزه ای تخصصی است. پیدا کردن افرادی در یک سازمان، که در تمام زمینه ها متخصص باشند، اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار است. از امتیازات دیگری که می توان برشمرد این است که تیم مشاوره مدیریت در هر زمان که شرکت تمایل داشته باشد، خدمات حرفه ای خود را ارائه می دهد. به کار گیری تیم مشاوره مدیریت در مقایسه با گزینش مدیران و کارمندان جدید، هزینه های کمتری (به ویژه در درازمدت) به سازمان تحمیل می کند.

تیم مشاوره مدیریت در سازمان، فعالیت های برنامه ریزی، ارائه توصیه های لازم، حمایت و پیشنهاد در امور مربوط به نیروی انسانی، مدیریت مالی، بازرسی، تحلیل سیستم، تحقیقات بازار، طراحی محصول، برنامه ریزی بلند مدت، اثربخشی سازمانی، امنیت توسعه منابع انسانی را انجام می دهد.

وظایف مشاور مدیریت چیست؟

کار مشاور مدیریت ارایه مشاوره به مدیران ارشد در خصوص انتخاب راه های بهبود کارایی سازمان است. او به مدیران در حوزه های مختلف از جمله: چگونگی سود آورتر کردن سازمان از طریق کاهش هزینه ها و افزایش درآمدها، تدوین استراتژی توسعه محصولات جدید و یا روش جذب، ارتقاء و آموزش نیروی انسانی مشاوره می دهد.

اگرچه برخی از مشاوران مدیریت در سازمانهایی که مشاوره می دهند به صورت رسمی کار می کنند، ولی اکثر آنها به صورت قراردادی و همزمان با چندین شرکت یا سازمان در ارتباط می باشند. همچنین یک مشاور مدیریت معمولا از سطح تحصیلات بالایی (نه لزوماً مدرک دکترا) برخوردار بوده و در حوزه تخصصی خود علم و دانش قابل توجهی دارد.

بعضی از پروژه ها نیاز به گروهی از مشاوران دارند که هر کدام در یک زمینه ای متخصص هستند. به عنوان مثال در انجام یک پروژه پل سازی در یک کلان شهر، مدیر پروژه غالبا از مشاورانی در زمینه حمل و نقل، فرهنگی، برنامه ریزی شهری و عمرانی به صورت همزمان و در مراحل مختلف پروژه بهره می گیرد تا در اجرای پروژه تمامی ابعاد و تأثیرات انجام آن بررسی و برای آن برنامه ریزی لازم صورت پذیرد.

از دیدگاه لاری گرینر مشاوره مدیریت یعنی:

خدمت ارائه شده توسط افراد مجرب و تعلیم دیده که به شیوه‌ای عینی و مستقل، با سازمان متقاضی برای تشخیص، تجزیه و تحلیل و ارائه راه‌حل‌هایی برای این مسائل همکاری نموده و در صورت درخواست سازمان در پیاده‌سازی راه‌حل‌ها کمک می‌نمایند.

تفاوت کار مشاور مدیر با مدیر اجرایی در چیست؟

شاید تا بدین جا این سوال برای شما پیش آمده باشد که مشاور مدیر چه فرقی با مدیر دارد؟! مدیر و مشاور وی، هرکدام نقشی متفاوت از یکدیگر دارند و تاثیرات متفاوتی هم در سازمان به جای می گذارند. مشاور مدیر بنا بر موقعیتی که در سازمان یا شرکت دارد، می تواند بر فرد، گروه یا یک سازمان تاثیرگذار باشد، ولی قدرت مستقیم برای ایجاد تغییر یا اجرای برنامه ها را ندارد. مدیر، فردی است که مسئولیت مستقیم برای اجرای امور و تصمیم ها را دارد.

نکته بسیار مهم دیگر در تفاوت تیم مشاوره مدیریت با مدیریت در این است که با توجه به اینکه مشاوره مدیریت از اعضای سازمان نیست، تصویر روشنی از مشکل ارائه می دهد، ایده های جدید و پیشنهاد های بدون جهت گیری دارد. به عبارت دیگر، دیدگاه مستقل مشاور، به سازمان کمک می کند تا بدون نگرانی از جهت گیری های احتمالی ذی نفعان سازمان، به دنبال طرح مسأله و یافتن راه حل آن باشد.

تیم مشاوره مدیریت در مدت زمان اجرای پروژه چه کاری انجام میدهند؟

به بیان براد هلفند (مشاورمدیر سرشناس)، مشاور مدیریت بودن به معنای این است که شما یک چاقوی همه کاره سوییسی از راه حل ها، برای کار با مشتری دارید. اکثر مشاوران مدیریت در یک زمان خاص تنها بر روی تعداد کمی پروژه کار میکنند (برخی اوقات تنها یک پروژه، با توجه به اندازه مشتری) تا بتوانند واقعاً بر نیاز مشتری تمرکز کنند.

در شروع یک پروژه، بیشتر زمان صرف شناخت کسب و کار مشتری میشود که شامل مصاحبه با کارمندان و جمع آوری اطلاعات است. مشاوران (با توجه به سطح شان) معمولاً مسئول تجزیه و تحلیل داده ها نیز هستند. دریافت داده های جمع آوری شده و تبدیل آنها به اطلاعات قابل درک برای ارائه به شرکت.

تیم مشاوره مدیریت باید همچون یک پزشک برای سازمان باشد

به عنوان یک پزشک شرکت باید قبول کنیم که شرکت نیز مانند مراجعه کننده به پزشک در هر زمان و لحظه‌­ای ممکن است نیاز به خدمات ما داشته باشد. به بیان دیگر مشاوره مدیریت نیز مانند پزشکی شغلی است که بر مبنای زمان و روز کاری رسمی تعریف نمی­شود. در تمامی ۲۴ ساعت شبانه روز و ۷ روز هفته، باید آمادگی آن را داشته باشیم که با ما تماس گرفته شود و نیاز به خدمات باشد. مطمئن باشید عامل بی عمل در همان تماس­های اول مدیران شناسایی خواهد شد.

یک مدیر یا صاحب کسب و کار که نیاز به مشاوره مدیریت دارد، دنبال شخصی است که در مسیر موفقیت و توسعه به او کمک کند. به بیان دیگر، شغل یا کسب و کار برای یک مدیر یا صاحب کسب و کار بخشی از زندگی اوست و برای ساختن آینده زندگی خود کمک خواسته، پس نیاز دارد بداند آیا تیم مشاوره مدیریت نیز کار کردن را به عنوان وسیله‌­ای برای ساختن آینده قبول دارد؟! برای مدیران مهم خواهد بود که بدانند آیا تیم مشاوره مدیریت دانششان را به روز نگه می­دارند، مهارت­هایتشان را توسعه می­دهند و دائماً یادگیری ­های خود را به عنوان چراغ­هایی جهت روشن سازی مسیری جدید استفاده می­نمایند. بعبارتی حق مسلم مدیران است که بدانند، ایا پزشکشان ابزار، توانایی و مهارت جراحی سازمانشان را دارد یا خیر.

مهارت لازم برای ارائه مشاوره در حوزه مدیریت چیست؟

دانش: تیم مشاوره مدیریت باید تسلط علمی کافی بر حوزه تحت مشاوره خود داشته باشد؛ بعبارتی سطح دانش مطلوب برای تیم مشاوره مدیریت امری حیاتی و لازم به شمار می آید.

تجربه عملی: تیم مشاوره مدیریت باید تجربه عملی لازم در موارد مورد مشابه با سازمان را داشته باشد ( صرفا مدرس یا سخنران نباشد) از حرف تا عمل راه بسیار است. سخنرانهای بسیاری هستند که در دنیای مشاوره اصلا موفق نبودند، زیرا کار آنها در حرف خلاصه شده و تجربه کار عملی را نداشته اند؛ مشاور باید کار عملی انجام داده باشد تا بتواند دغدغه های مدیران آن سازمان را واقعا درک نماید.

توجیه تصمیمات مدیریت: در برخی شرایط از مشاورین خواسته می‌شود تا بنا به شرایط سازمان تصمیمات مدیریت را توجیه نموده و مخالفت و عدم همکاری همه عوامل سازمان را به حداقل برساند. در این موارد با توجه به اینکه تصمیمات اتخاذی از جانب مدیریت می‌باشد، اما بار اصلی مسئولیت بر دوش مشاوران قرار می‌گیرد.
مهارت: آگاهی از نحوه انجام یک کار با بالاترین اثربخشی در پیاده سازی دانش و تبدیل آن به تجربه عملی، از الزامات یک تیم مشاوره مدیریت خوب است و شرکتهای مشاوره ای بزرگتر به شما این امکان را میدهند تا مشکلات سازمان خود را در زمان کمتری انجام دهید.

مشاوره مدیریت بصورت مستقل، آزادکاری یا فریلنسرینگ

از طرف دیگر در دنیا روز به روز به مشاورانی که به صورت مستقل در حال ارایه خدمات خود هستند افزوده می‌شود. بر اساس گزارش وبسایت معتبر ۲۰٪ از فعالان این صنعت به صورت فریلنسر در حال ارائه خدمات خود به شرکت‌ها هستند و بسیاری از کارمندان سابق شرکت‌های بزرگ مشاوره مدیریت نیز در حال تاسیس شرکت‌های کوچک مشاوره‌ای خود هستند. در کشور ما نیز تعداد بسیاری از افراد متخصص ترجیح می‌دهند تا خدمات خود را بدون تعلق به شرکت خاصی به مشتریان خود ارائه بدهند. ایجاد تعداد زیادی پلتفرم‌ دورکاری و مستقل از جمله شواهد این تمایل روز افزون است. در حوزه مشاوره مدیریت نیز بسیاری از افراد با توجه به تجارب حرفه‌ای خود اقدام به ارائه خدمات مشاوره مدیریت به صورت آزادکاری می‌کنند.

مشاوران مستقل می توانند در مورد میزان درآمد، زمان و مکان کارشان، خود تصمیم بگیرند. البته آنها تحت فشار بیشتری نیز هستند زیرا معیشت آنها به توانایی شان در یافتن و نگهداری مشتری وابسته می باشد و حقوق بگیر سازمانی نیستند. مشاوران مدیریت گاهی اوقات ساعات طولانی از روز و گاهی دیگر نیز تنها مدت محدودی از روز مشغول به کار هستند که این موضوع بستگی به کار و مشتریان در دست آنها دارد.

مراحل کاری مشاوره مدیریت شامل چه مواردی است؟

تجزیه و تحلیل: ابتدا باید روش عملکرد و ساختار درونی و بیرونی سازمان به خوبی تجزیه و تحلیل شود. مشاور با این کار با بخش‌های مختلف یک سازمان به خوبی آشنا می‌شود و مشخص می‌کند که کدام قسمت پویاست و کدام بخش ایستایی بیشتری دارد و نیاز به پیشرفت دارد؛ فرقی نمی‌کند که کارخانه‌ای بزرگ مد نظر باشد یا یک فروشگاه! شناخت کلّی همیشه اولین گام است.

برگزاری جلسه: در مرحله دوم مشاور باید گروه مسئول در سازمان را شناسایی کرده و با آنها جلسه‌ای بگذارد که طیّ آن اهداف پیش رو بیان شده و وظیفه‌ای برای هر کدام از اعضاء مشخص بشود، همچنین نقاط ضعف و قوّت باید به آنها حتما گوشزد شود.

برنامه‌ریزی: در این مرحله مشاور حتما باید برنامه‌ای دقیق و منظم ارائه کند و معمولا با هر گروهی که موفق‌تر باشد کار را ادامه می‌دهد.

اعمال تغییر و تصمیمات سخت: بعضی مدیرها در برابر تغییراتی که لازم است، مقاومت می‌کنند؛ مشاور باید آنها را برای تغییر سازنده آماده کند. همچنین اجرای تصمیمات سخت و دردسرسازی مانند تعدیل نیرو را بهتر است مشاوران بر عهده بگیرند.

نظارت: کسی که این وظیفه را دارد در مرحله بعد باید بر انجام صحیح برنامه‌های کاربردی نظارت دقیق داشته باشد و مدیر را در این کار کمک کند؛ بی‌شک بهترین برنامه‌ها هم بدون نظارت صحیح، به نتیجه نخواهد رسید.

آموزش: یکی دیگر از وظایف مشاوران، آموزش مهارت‌های گوناگون در زمینه کاری مورد نظر به کارمندها و مدیران آنها است.

کاربرد مشاوره مدیریت در حوزه کسب‌ و کار و تجارت چیست؟

در حقیقت مشاور مدیریت به شرکت یا سازمان مورد نظر کمک می‌کنند تا مسائل خود را حل کرده و برای رسیدن به اهداف خود روش‌های بهتری را به کار بگیرند. روش‌های پیشنهادی مشاوران یقینا پیش از این در موقعیّتی مشابه و حتی در سطوح بین‌المللی استفاده شده و به نتیجه مطلوب رسیده‌اند. در یک کسب و کار موفق حتی اگر دچار بحران هم نباشد، مهم است که از یک مشاور کاردان برای بهبود وضعیت کار استفاده شود.

با توجه به بازار موجود و شرایط فعلی راه اندازی یک استارت آپ حرفه ای واقعا نیاز به داشتن تجربه چندین و چند ساله است تا بتوان در سریع ترین زمان بدون تکرار اشتباهات معمول آن را به هدف نهایی رساند؛ لذا اگر بخواهیم یک تنه وارد این دنیای بزرگ بی رحم بازار شویم مطمئنا شکست خیلی نزدیک تر است به ما تا زمانی که از مشاور مدیریت برای استارت آپ ها استفاده کنیم. هر مشاور مدیریتی ممکن است تخصصی داشته باشد.

کاربرد مشاوره مدیریت در حوزه استارت آپ ها چیست؟

مشاوره راه اندازی استارتاپ (startup) نیازی است که گاه جدی گرفته نمی شود. قبل از راه اندازی یک استارتاپ ، لازم است که تمام مسیر زیر نظر یک مشاور با تجربه طی شود تا از هرگونه اشتباه که می تواند منجر به خسارت یا شکست گردد، جلوگیری شود. درصورتی که درحال خواندن این صفحه هستید، احتمالا به مشاوره راه اندازی کسب و کار می اندیشید و شاید بهتر باشد قبل از اقدام برای راه اندازی استارت آپ این مقاله را تا آخر مطالعه نمایید.

نحوه اداره کردن یک کسب‌وکار جدید دارای برخی مسائل ویژه و مختص به خود است. به عنوان مثال، بحث تیم‌سازی در استارتاپ‌ها یا چگونگی استخدام افراد و انعقاد قرارداد کاری با آنها از جمله مسائلی هستند که حداقل هم‌اکنون برای بسیاری از فعالان استارتاپی دارای ابهام است. مشاور استارتاپ کمک می‌کند تا در برخورد با این مسائل بتوان بهینه‌ترین تصمیم را گرفت. ضمن آنکه طراحی ساختار و چگونگی فعالیت اعضا نیز یکی دیگر از خدماتی است که وی ارائه می‌دهد. مدیریت این نوع از کسب‌وکارها به لحاظ اداری و مالی مسائل خاص خود را دارد و نیاز است از فردی باتجربه در خصوص برخی مسائل مشورت گرفت.

چرا باید برای کسب و کار خود مشاور مدیریت داشت

شما اگر بدون مشاور مدیریت کسب و کار وارد بازار امروزی شوید باید همه موارد پیش رو را از اول تجربه کنید و هر بار برای هر مشکل جدید یک چرخ جدید بسازید! اما اگر از مشاور مدیریت کسب و کار برای استارت آپ ها استفاده کنید برای هر مشکل یک چرخ از پیش ساخته شده خواهید داشت یا شاید دو چرخ تا در آینده به یک مشکل دیگر که ممکن بود برای شما پیش بیایید برخورد نداشته باشید و از روی آن بپرید. لذا به جرات می توان گفت با کمک یک مشاور مدیریت می توانید با سرعت این مسیر را طی کنید و به هدف نهای خود برسید.

مشاور مدیریت می توانند در حوزه های مختلف مدیریتی فعالیت داشته باشند:

خدمات مشاوره زیر نیز برخی از خدماتی است که یک شرکت مشاوره مدیریت می تواند ارائه می دهد. البته خدمات مشاوره مدیریتی یک شرکت مشاور مدیریت می تواند بسیار گسترده تر و در سطح بسیار بالای مدیریتی یک کسب و کار باشد.

• شرکت مشاوره مدیریت بازاریابی
• شرکت مشاوره مدیریت فروش
• شرکت مشاوره مدیریت منابع انسانی
• شرکت مشاور مدیریت بازاریابی بین الملل
• شرکت مشاوره مدیریت بازاریابی اینترنتی (دیجیتال مارکتینگ)
• شرکت مشاور مدیریت توسعه کسب و کار
• شرکت مشاوره مدیریت برند و برندسازی (خلق برند)
• شرکت مشاور مدیریت تجارت بین الملل

مشاوره مدیریت در حوزه مدیریت تحول استراتژیک

مقوله “مدیریت تحول استراتژیک” به درستی مقوله اصلی مدیریت به حساب می‏ آید و هر بخش از فعالیت‌های سازمانی به نوعی با آن سرو کار دارد. همساز با الزام‌های پیچیده محیط پویای برون‌سازمانی که در برگیرنده نیروهای برجسته سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، و تکنولوژی است و به پیروی از آن، دگرگونی ‏های اساسی در زمینه ساختار و ترکیب بازار، نیازهای متمایز مشتریان، و رقابت‌های شدید در مقیاس جهانی، محیط درونی سازمان‌ها نیز دستخوش دگرگونی‌های شگفت‌آوری می‏شود. کسب آمادگی استراتژیک برای بهره‌گیری از فرصت‌های محیطی، همسو با پیشرفت‌های تندآهنگ تکنولوژی اطلاعات، الزام‌های نوینی را در ابعاد مدیریت طلب می‏کند که مستلزم تغییر نگرش به عوامل محیطی، به ویژه عامل انسانی و برنامه‌ریزی منابع برای مدیریت موثر تغییرات است.

بیشتر بخوانید: تدوین استراتژی مناسب کسب و کار با استفاده از تحلیل مالی و تایپولوژی های مختلف

تفاوت مشاوره مدیریت و مشاوره مدیریت استراتژیک چیست؟

خلاصه مطالب

می‌توان بیان داشت که مشاور به‌عنوان یک «متخصص» با ارائه خدمات ارشادی با مدیران و کارشناسان سازمان هم‌فکری کرده و نتیجه تصمیمات خود را در اختیار آنان قرار می‌دهد؛ در ادامه با نقش «تسهیل‌گر» با ارائه آموزش‌ها و مهارت‌های لازم و در قالب ارائه خدمات حرفه‌ای، سازمان را قادر به حل ریشه‌ای مشکلات خود می‌نماید. اما باید به این مهم توجه کرد که پیشنهادات و اقدامات مشاوران برون‌سازمانی به‌دلیل قرار نگرفتن در بطن روند و فرایندهای سازمانی، به‌جای ارائه توصیه‌های اثربخش به بیان شیوه‌های غیراجرایی و یا بدون درنظر گرفتن شرایط و فرهنگ سازمانی و کسب‌وکار بپردازند.

در نهایت باید بیان داشت که تصمیم‌سازی درست و به‌هنگام، بهره‌مندی از دانش روز، تخصص، تجربه و ارتباطات موثر مشاور در ترغیب سازمان‌ها به استخدام مشاور در حوزه‌های مختلف اثرگذار بوده و آن‌چه در نهایت برای مشاوران ارزش‌افزوده و مزیت رقابتی ایجاد خواهد کرد بهره‌گیری از نوآوری و خلاقیت برای توسعه برند، کاهش زمان، کاهش هزینه و توسعه فرهنگ صنعتی در سازمان با هدف ارائه راه‌حل برای رفع مشکلات است.