تعریف دقیق استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی چیست؟

در این مقاله قصد داریم به مقوله استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی بپردازیم و سعی بر آن است تا همه جوانب استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله به فرایند بازاریابی مطب ها و خدمات پزشکی به طور اجمالی اشاره کرده ایم و تلاش نموه ایم تا نحوه تدوین و اجرای این استراتژی بازاریابی به دقت تبیین شود؛ علاقه مندان به فعالیت در این حوزه، پس از خواندن این مقاله می توانند درک درستی از استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی پیدا کنند و هدفگذاری دقیقی در امور اجرایی خود داشته باشند.

همچنین در ادامه به یک پاسخ اصلی پاسخ داده شده است که آیا دانستن استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی برای بیمارستان ها و پزشکان لازم است و نقش بازاریابی دیجیتال و فناوری های نوین در برآورده نمودن نیاز مخاطب و بیمار چقدر است. از سویی دیگر به مبحث گردشگری سلامت و فرآیند بازاریابی و برندینگ در آن پرداخته ایم و موضوع رقابت در حوزه پزشکی و نقش اخلاق در استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی را به نحوی مطلوب شرح داده ایم. امیدواریم خواندن این مقاله برای شما مخاطب گرامی سازنده باشد.

مقدمه ای بر استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی

بازاریابی به عنوان یک علم مدیریتی، جای خود را در صنایع مختلف به خوبی باز کرده است و نقش مهمی در پیشرفت و سود بیشتر شرکت ها داشته است و اهمیت خود را به اثبات رسانیده است. دنیای پویا و پررقابت امروزه، بیمارستان ها و به طور کلی بخش های مختلف نظام سلامت را از این امر مستثنی نکرده است. از اوایل دهه ۱۹۸۰ بازاریابی در نظام سلامت در کشورهای اروپای غربی جای خود را باز کرده و کم کم در سایر نقاط دنیا نیز رواج پیدا کرد.

بازاریابی در حوزه سلامت (Healthcare Marketing) یک فرایند دارای اهمیت و استراتژیک است که در آن تمامی منابعی که یک کسب و کار درمانی برای رشد پایدار فعالیت خود نیاز دارد، بررسی شده و فرصت‌ها و تهدیدهای موجود شناسایی می شوند. با بهره‌گیری از منابع درست در فرآیند بازاریابی، مراجعین و بیماران جدید به سمت یک مرکز خدمات درمانی هدایت شده و مراجعین قبلی نیز به برند ایجاد شده در صنعت پزشکی، وفادار خواهند ماند.

صنعت بهداشت و درمان به ویژه در دوران کرونا، به سرعت تغییر کرده است. کاهش مراجعات حضوری به مراکز درمانی، رونق بازار پزشکی آنلاین، افزایش مراکز پزشکی و زیبایی و ارائه‌ی خدمات مشابه پزشکی در مناطق مختلف، اهمیت بازاریابی را در حوزه سلامت بیشتر کرده است. با برنامه‌های بازاریابی مناسب، شما به مشتریان بالقوه نشان می‌دهید که نه تنها خدمات و عملکردتان با رقبا متفاوت است؛ بلکه گزینه بسیار مناسب‌تری هم خواهید بود.

قدم اول برای درک نحوه کار در بازاریابی درمانی، تصور بیماران یا مراجعین مانند مشتریان است. مشتریان گزینه‌های بی پایانی برای انتخاب دارند، پس چرا باید شما را انتخاب کنند؟ استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی می تواند پاسخگوی این سوال باشد و منجر به مزیت رقابتی پایدار برای مراکز درمانی از جمله مطب ها باشد.

در ادامه در مورد بخش‌های مختلف بازاریابی در حوزه سلامت و تکنیک‌های بازاریابی موثر در هر کدام از بخش‌ها صحبت خواهیم کرد. داشتن یک استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی با افزایش مراجعه بیمار یا مشتری و کاهش هزینه های عملیاتی و غیر موثر همراه می شود که منجر به افزایش نرخ بازگشت سرمایه (Return on Investment) کسب و کار پزشکی شما می‌شود.

وقتی صحبت از بازاریابی پزشکی می‌شود، حواس همه افراد معطوف به تبلیغات می‌شود. اما بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی چیزی فراتر از تبلیغات به معنای کلیشه‌ای آن است. استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی به معنای مجموعه‌ای از اقدامات محسوس و نامحسوس است که ارتباط یک مجموعه پزشکی را با مشتریان بیشتر می‌کند، تجربه بیماران را مدیریت می‌کند و با پیام‌های خود روی آنها اثر می‌گذارد. در ادامه به تعاریف دقیق‌تر استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی خواهیم پرداخت که می تواند پایه و اساسی برای اقداماتی موثر در جهت افزایش درآمد در این حوزه باشد.

تعریف دقیق استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی چیست؟

بازاریابی پزشکی به معنای تعاملی دوسویه است که می تواند باعث یک رابطه‌ عمیق و موثر با مشتریان هدف در حوزه پزشکی و خدمات درمانی برقرار شود. استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی به یک برنامه ریزی بلندمدت در حوزه ارائه بهترین خدمات درمانی اشاره دارد که با شناخت و تعیین دقیق نیاز بیماران و گیرندگان خدمات انجام میشود. بسیاری از پزشکان و مراکز درمانی هستند کهخدماتشان بی نظیر است ولی نمی توانند مخاطبان بالقوه خود را از خدماتی که ارائه میدهند، باخبر و آگاه نمایند. استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی سعی می کند تا فعالان حوزه پزشکی و خدمات درمانی بتوانند خدمات ارزنده خود را به به بهترین وجه ممکن عرضه کنند و بیشترین درآمد را از بازار خدمات درمانی کسب نمایند.

بازاریابی پزشکی فقط به معنای طراحی لوگو نیست، بلکه آنچه در آن بسیار مهم به شمار می‌رود، موضوع فرهنگ است. فرهنگی که در تمام بدنه یک مجموعه درمانی و پزشکی جاری می‌شود و هر یک از پرسنل و اعضای مجموعه به معنای واقعی کلمه، آن را درک کرده و در شرح شغلی خود دریافت می‌کنند. بازاریابی صرفاً جلب توجه مخاطب نیست بلکه ایجاد الهام در مخاطبان است. یعنی باید با پیام خود بیمار یا مخاطبی را که به دنبال یک خدمت پزشکی خاص است به سمت خود جلب کنید.

بازاریابی یعنی شناسایی، شناساندن و ایجاد رضایت میان طرفین به این می‌گویند ارتباط. چیزی که در ارائه خدمات پزشکی به شدت مهم است. بازاریابی پزشکی یعنی دریافتن اینکه بیماران و مخاطبان از شما چه می‌خواهند.

بازاریابی پزشکی یا مارکتینگ پزشکی در دنیا گاهی زیر مجموعه‌ای از بازاریابی حوزه سلامت در نظر گرفته می‌شود و گاهی مترادف با آن. بازاریابی پزشکی را هم می‌توان به زیر مجموعه‌های بیشتری مانند بازاریابی پزشکان و متخصصین، بازاریابی دندانپزشکی، بازاریابی گردشگری پزشکی، بازاریابی روانشناسان و مشابه این موارد تقسیم نمود.

فعالیت‌های کلیدی در اجرای استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی شامل پشتیبانی از مشتریان فعلی، جذب بیماران هدف، تعامل با مشتریان بالقوه، تقویت حضور اجتماعی، تحقیقات و شناخت بازار، تبلیغات اصولی در فضای آنلاین و آفلاین است. به یاد داشته باشید تمامی این فعالیت‌ها باید هماهنگ با هم و در یک چارچوب انجام شود و به صورت جداگانه طرح ریزی و اجرا نشود. باید پس از برنامه ریزی دقیق و تعیین و تدوین استراتژی ‌ها و پیاده سازی آن‌ها به صورت مداوم نتایج را در افزایش مراجعه بیمار یا مشتری بررسی کنید و در صورت لزوم اصلاحات مورد نیاز را انجام دهید.

بیشتر بخوانید: نحوه کنترل و ارزیابی استراتژی ها چگونه است؟

در روند برنامه ریزی و تدوین استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی شما باید بر روی نیازهای مخاطبان هدف خود شامل بیماران، مراجعین و پزشکان دیگر، متمرکز شوید. باید متناسب با شناخت جنس، نوع و نیازهای مشتریان خود تولید محتوا کرده و سعی در معرفی خود کنید.

از تفاوت های مهم استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی با بازاریابی صنایع دیگر، نوع ارزش پیشنهادی به مخاطبان است که حساسیت محتواهای تولید شده در این حوزه را افزایش می دهد. بازاریابی محتوایی در حوزه سلامت و خدمات درمانی حتماً باید با درک دانش پزشکی یا بهره گیری از مشاوره های پزشکی معتبر و درست، همراه باشد. در این صورت است که می توانید اعتماد مشتریان بالقوه را کسب کرده و شاهد رونق کسب و کار پزشکی خود باشید. محتوای تولید شده باید طوری باشد که بتواند اعتماد مخاطبان را به خود جلب نماید.

نکته مهم در اجرای استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی

اگر یک پزشک بتواند از طریق برنامه‌ ریزی دقیق و صحیح در زمینه بازاریابی، اقدامات تبلیغاتی درستی انجام دهد و کمپین های تبلیغاتی خود را در راستای برندسازی، به بهترین وجه ممکن اجرا نماید. یک پزشک با بکارگیری استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی می تواند ارتباط گسترده‌تری با مردم ایجاد کند تا بیمارانی که به توانایی‌هایی او نیاز دارند، بسیار راحت‌تر بتوانند آن پزشک را پیدا کنند. این یک پاداش معنوی بزرگ است. چراکه پزشک به انسان‌های نیازمند بیشتری می‌تواند خدمت‌رسانی کند. چه بسیار بیمارانی هستند که نمی‌توانند بهترین پزشک را برای درمان بیماری خود پیدا کنند تنها به این دلیل که پزشک موردنظر آن‌ها علاقه‌ای به تبلیغات ندارد.

مزایای اجرای استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی چیست؟

اجرای استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی می تواند مزایای منحصر به فردی بسته به نوع خدمات درمانی داشته باشد. مزیت هایی همچون برندسازی، ارزش پولی مضاعف به ازای هر خدمت، افزایش مشتری، جذب مشتریان خارجی، کاهش هزینه های عملیاتی و توسعه خدمات با توجه به نیاز مخاطبان، از جمله مواردی هستند که با اجرای استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی بدست خواهند آمد. این تنها گوشه ای از مزایای ایجاد شده است و می تواند با توجه به ظرفیت هر مرکز درمانی، مزیت های جدیدی ایجاد شود. در ادامه به چند مورد از مزایای اجرای استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی خواهیم پرداخت.

• به دست آوردن داده‌های مفیدی که تحلیل‌شان منجر به شناخت بهتر مشتریان و حفظ ارتباط و در مواردی جذب تعداد بیشتری از آنها خواهد شد از جمله مزایای بازاریابی در عرصه پزشکی است.
• جلب نظر مخاطبان (بیماران) و افرادی که از خدمات و محصولات رقبا استفاده می‌کنند و شناخت دقیقی از شما ندارند. اما به واسطه بازاریابی امکان شناخت و جذب شدن به سمت‌تان برای آنها به وجود خواهد آمد.
• بازاریابی صحیح می‌تواند کیفیت ارائه خدمات را برای مشتریان بالا ببرد و به آنها خدمات و محصولاتی مناسب، شخصی‌سازی‌شده و مطلوب ارائه کند. زیرا کلید اصلی ارتباط یعنی شناخت در بازاریابی به وجود خواهد آمد.
• یافتن مخاطبان بالقوه‌ای که صرفا به خاطر بیماری به دنبال خدمات پزشکی نیستند و می‌خواهند برای ارتقای سلامت خود از خدمات و محصولات مختلف پزشکی استفاده کنند و ارتباط برقرار کردن با آنها در صورتی که از راهی مناسب پیگیری شود منجر به ارتباطی درازمدت و سودآور خواهد شد.

اهمیت تدوین استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی

بازاریابی در عرصه پزشکی با تغییر رویکردهایی که در دنیای دیجیتال صورت گرفته است و رقابت شدیدی که در ارائه خدمات درمانی به وجود آمده، تقریبا امری ضروری محسوب می شود. اکنون سال‌هاست که دیگر فقط حجم مخاطب و بیماران اهمیت ندارد بلکه ارزشی که برای مخاطب ایجاد می‌شود در مرکز توجه‌ها قرار گرفته است. کمیت سال‌هاست که به محاق رفته و کسب و کارهایی امکان رشد و پیشرفت دارند که کیفیت را جدی گرفته‌اند.

برای ارائه خدمات پزشکی قابل‌قبول باید بیماران را در روند درمان و استفاده از محصولات مختلف، با برند عجین کنید. باید ارتباطی گرم و موثر با آنها برقرار کنید و در واقع رابطه از حالت عرضه از شما و دریافت از مشتری دگرگون می‌شود. حالا با وجود اقدامات متنوع بازاریابی پزشکی می‌توان به این نتیجه رسید که تولید و ارائه محصول و خدمات امری کاملا دوسویه است و تعاملی که میان مشتری و تولیدکننده و ارائه‌دهنده وجود دارد منجر به رضایتی عمومی و سود هر دو طرف خواهد شد.

اگر قرار باشد که در میان برندهای گوناگونی که قد علم می‌کنند و خدمات متنوعی که روزانه به بازار پزشکی اضافه می‌شوند، منفعل و خاموش بمانید به زودی از صنعت پزشکی و بازار خدمات درمانی حذف خواهید شد. راه چاره، شناخت و به کارگیری دقیق استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی است و ایجاد ارتباطی دائمی که طی آن مخاطب یا همان بیمار نه تنها به مشتری درجه یک شما بدل می‌شود که حتی در نقش سفیر برند ظاهر شده و برندتان را به دیگران هم تبلیغ می‌کند.

تعیین استراتژی و اهداف در بازاریابی پزشکی

 در بحث استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی، تعیین استراتژی و اهداف بلندمدت و کوتاه مدت، امری بسیار حیاتی برای خلق مزیت رقابتی و سودآوری یک مرکز درمانی و خدمات پزشکی است. استراتژی های بازاریابی اگر به خوبی تعیین شوند می توان انتظار داشت تا مشتریان بسیاری به یک پزشک خاض یا یک مرکز درمانی خاص مراجعه نمایند و حاضر می شوند، بسته به نوع برندسازی که انجام شده است، مبلغ بیشتری هزینه کنند. همه ما فکر می کنیم که درست هدف گذاری می کنیم ولی واقعیت این است که هدف گذاری یک علم است و برای انجام درست آن، مهارت نیاز است.

معمولا در مراکز درمانی کوچک یا مطب ها اصلا هدف گذاری صورت نمی گیرد و ماه ها پشت سر هم سپری می شوند و هیچ برنامه ریزی مشخصی برای رشد یا ارتقای مرکز درمانی وجود ندارد. باید قبول کنیم که هر مرکز درمانی و بیمارستانی یک کسب و کار است و کسب و کارها ناگزیر یا رشد می کنند یا افول می کنند. برای اینکه رشد کنیم لازم است هدف گذاری داشته باشیم و باید با کمک پرسنل درمانی خود به دنبال رسیدن به اهداف تعیین شده باشیم.

اگر یک مرتبه هدف گذاری انجام دهیم متوجه خواهیم شد که رسیدن به اهداف، به آن سادگی ها هم که فکر می کنیم نیست. تازه زمانی که هدف گذاری می کنیم متوجه ضعف ها و نواقص کارهایمان می شویم و دقیقا نقطه شروع پیشرفت، متوجه شدن همین موارد است. اگر کسی که در حوزه ارائه خدمات درمانی و بهداشتی فعالیت می کند بتواند به درستی استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی را در کار خود تدوین و اجرا نماید؛ می تواند خود را به عنوان یک برند شناخته شده در حوزه خدمات درمانی معرفی نماید.

بازاریابی مطب پزشکان در دنیای امروز چگونه است؟

اهمیت روزافزون بیمارستانها، کلینیک های پزشکی، آزمایشگاه های پزشکی و پاراکلینیک های دیگر، در ارتقاء سلامت جسمی و روانی منجر به تمرکز بر بهبود کیفیت خدمات شده است و مراکز خدمات درمانی آن را به عنوان یک مزیت کلیدی ویژه و رقابتی مورد توجه قرار داده‌‌اند.

بیماران به ویژه بیمارانی با نرخ سنی زیر۴۰ سال (جمعیت قالب کشور) علاقه‌ مند به همکاری با هوشمند ترین و کار آمدترین کارشناسان موجود هستند. بعید است بیماران یا خانواده نزدیک (مگر اینکه پزشک باشند) بتوانند دانش و توانایی پزشکان را ارزیابی کنند. این به این معنی است که بیماران باید به دیگر ابزارها متکی باشند تا تصمیم بگیرند که چه کسی برای مراقبت و درمان آنها مناسب تر است.

این فرآیند تصمیم‌گیری به عنوان یک راهنمای فکری در بازاریابی مطب پزشکی عمل می‌کند و به یافتن راهکارهای جذب بیماران جدید، در زمان مناسب و اطمینان ازبازگشت بیماران منجر می ‌گردد. بسیاری از پزشکان در دنیا در حال استفاده از مدل بازاریابی رهبری تفکر هستند. آنها از طریق وب سایت‌های آموزشی، خبرنامه‌ها، وبینارها، سمینارها و کتاب‌ها در موضوع شیوه‌های پزشکی در حال تلاش برای برقراری و آموزش استاندارد‌های خدمات درمانی به بیماران بوده و با طرح آنکه می توانند این استاندارد را ارائه دهند و به جذب بیماران جدید بپردازند.

فناوری ‌های نوین در اجرای استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی

بازاریابی پزشکی به دنبال خلق ارتباط با مردم و ارائه خدماتی است که آنها را به همراهی و همکاری با مقوله‌های مختلف خدمات و محصولات پزشکی آشنا می‌سازد. این آشنایی و هدایت می‌تواند از سوی مراکز و سازمان‌های دولتی برای هدایت مردم در جهت استفاده از یک خدمت یا محصول پزشکی و درمانی باشد که در جهت فرهنگسازی، سالم‌سازی یا جلوگیری از بیماری‌ها و مشکلات پیگیری می‌شود یا به صورت خصوصی از سوی سازمان‌ها و مراکز و متخصصان در بخش‌های غیردولتی بازار انجام شود. امروزه فناوری های جدیدی در حوزه سلامت ایجاد شده است که استفاده از آنها می تواند یک مرکز درمانی را با سایر رقبا متمایز نماید.

استفاده از فناوری های نوین و پیشنهاد رویکرد های جدید در حوزه کسب و کار به عهده استراتژیست کسب و کار است یعنی کسی که استراتژی های سازمانی و استراتژی های کسب و کار را برای یک مرکز خدمات درمانی تدوین می کند. بعد از آن بازاریابان نواندیش باید بتواند اقدامات بازاریابی را در جهت استراتژی های تدوین شده به کار بندند و از فناوری های جدید به خوبی استفاده نمایند تا بهترین نتیجه در خروجی حاصل گردد. بهترین خروجی، در اصل سود مازاد برای هر واحد درمانی است. اگر این سود در خروجی ایجاد نشود، می توان گفت که نه استراتژی درست تدوین شده است و نه اقدامات بازاریابی بدرستی اجرا شده است. استراتژی درست و اجرای صحیح فعالیت های بازاریابی باعث می شود تا از فناوری های نوین به بهترین وجه ممکن استفاده شود و نهایتا سود پایدار نصیب مراکز درمانی شود.

کانال های بازاریابی در حوزه پزشکی

برای اینکه استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی به خوبی اجرا شود و نرخ تعامل با مخاطبان افزایش یابد، باید از کانال‌های مختلف ارتباطی برای تعامل با مخاطبان ایجاد نمود و از کانال های بازاریابی بصورت آنلاین و آفلاین استفاده نمود. مانند سایر زمینه‌های بازاریابی در اینجا هم باید مخاطبان خود را بخش‌بندی کنید و هدف‌گیری را در هر بخش از مشتریان در نظر داشته باشید. بازاریابی در زمینه پزشکی باید طوری صورت بگیرد که مخاطبان که در واقع بیماران و اطرافیان آنها هستند در تمام روند درمان خود با شما رابطه‌ای وفادارانه پیدا کنند. سنجش اثربخشی و ثمربخشی اقدامات بازاریابی و تبلیغات هم نکته مهم دیگری است که نباید از نظرتان جا بماند.

نقش بازاریابی دیجیتال در ارائه خدمات درمانی

بازاریابی پزشکی دیجیتال تا حد زیادی ساختارهای کسب و کار و بازاریابی مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی و به طور کل حوزه سلامت را تغییر داده و آن را تبدیل به یک حوزه آنلاین فراگیر کرده است. به وسیله استفاده از موتورهای جستجو، فعالیت‌های توسعه یافته هدفمند، شبکه‌های اجتماعی، و در نهایت به کارگیری بیشتر از محتوا سازی چند رسانه‌ای، تعامل با بیمار و وفاداری دو طرفه تقویت شده‌ است.

حال باید دید آیا تعامل مشتری با کادر درمانی به علت یک اینترنت نا مطلوب تضعیف شده است و آیا سیاست های وب سایت ها و رسانه های اجتماعی مورد نظر نیز بازاریابی پزشکی را تحت تأثیر خود قرار داده است؟ اگر چنین است، استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی به درستی اجرایی شده و می‌تواند به متخصصین یاری رساند تا تمام فعالیت های آنلاین را زمان بندی کند.

در عصر مدرن که رویکرد امروزی آنها در بستر دیجیتال است، بازاریابی پزشکی و رسانه ای به بخش مهمی از رشد سازمانی و حتی برای فعالیت‌های پزشکی تبدیل شده‌اند. حقیقت این است که هر روزه افراد بیشتری به جستجوی اطلاعات در وب، از جمله اطلاعات بهداشتی، می پردازند. در گزارش مرکز تحقیقاتی پیو (Pew Research Center) محققان به این موصوع اشاره نموده اند که:

 ۷۲ % از کاربران اینترنت اعلام کردند که در عرض یک سال گذشته به صورت آنلاین برای جستجوی اطلاعات بهداشتی و پزشکی اقدام کرده اند

و به آن معنا است که پزشکان، اعمال جراحی و بیمارستان‌ها نیاز به “گرفتن با وقت” و تولید یک حضور اینترنتی آنلاین دارند. برنامه‌های بازاریابی با استفاده از سیستم های مدیریت روابط مشتری (Customer Relationship Management) می‌توانند در بخش آزمایش خدمات مراقبتی و بهداشتی قرار گرفته و نشان دهد چه خدماتی با اعطای مجوز به بیماران و پزشکان برای یافتن برند مورد نظر خود، در صفحات اصلی گوگل و دیگر موتورهای جستجو ارائه می‌دهند.

ابزارهای نوین در بازاریابی دیجیتال پزشکی

رشد چشمگیر ابزارهای دیجیتال و دسترسی آسان‌تر مردم به اینترنت و فضای آنلاین نسبت به گذشته سبب رونق بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ شده است. با پیدا شدن ویروس کرونا و تبعات ناشی از آن، تمایل مردم برای استفاده از خدمات آنلاین پزشکی بسیار بیشتر شده است. این فضا، ضرورت حضور پزشکان و فعالین حوزه‌ی درمانی و بهداشتی در فضای مجازی را چند برابر کرده است.

از جمله ابزارهای ضروری در بازاریابی دیجیتال پزشکی می‌توان به وب سایت پزشکی، بازاریابی شبکه‌های اجتماعی، سئو در صنعت پزشکی، ویدیو مارکتینگ، ایمیل مارکتینگ، بازاریابی محتوا و تهیه بلاگ و ولاگ ها اشاره کرد. استفاده از تمامی ابزارهای ذکر شده نیاز به تحقیق و برنامه ریزی اصولی و استفاده از کارشناسان متخصص دارد. و باید تمام این ابزار ها را با استراتژی کلان مرکز درمانی همسو نمود و آنها را به نحو احسن در روند اجرایی استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی به خدمت گرفت.

در تمامی ابزارهای دیجیتال نیز، تجربه کاربر نقش بسیار مهمی دارد. اگر کسی بخواهد صفحه ای از سایت پزشکی شما را بازدید کند، آیا در حدود ده ثانیه از خدمات پزشکی شما مطلع می‌شود؟ آیا محتوای متنی، تصاویر و ویدیوهای موجود در سایت و شبکه‌های اجتماعی پزشکی شما به نیاز و پرسش های افراد پاسخ مناسب می‌دهد؟ شبکه اجتماعی پزشکان باید مکانی برای تعامل با افراد باشد و علاوه بر رفع نیاز آن ها، بتواند حس خوبی را در آنها ایجاد کند.

بازاریابی دیجیتال برای پزشکان و صاحبان کسب و کارهای پزشکی، یک سرمایه گذاری بلند مدت است. ممکن است مجبور شوید برای اجرای این فعالیت‌ها نیروهایی را استخدام کرده و بودجه بیشتری نسبت به گذشته خرج کنید. اما در پایان، در صورت اجرای اصولی برنامه‌ها، ارزش این هزینه‌ها را دارد و قطعاً حجم مراجعین یا مشتریان شما سریع‌تر از گذشته رشد می‌کند.

بازاریابی سلامت (بازاریابی پزشکی) شاخه ای تخصصی از بازاریابی

بازاریابی حوزه سلامت که آن را با نام بازاریابی پزشکی نیز می شناسند اصطلاحی است که به ندرت در خدمات درمانی عمومی و موارد مرتبط استفاده می شود. “بازاریابی اجتماعی” یا “ارتباطات بازاریابی یکپارچه” در حوزه بهداشت عمومی و موارد مرتبط متداول تر هستند، و به چارچوب های برنام ه­ریزی مبتنی بر بازاریابی برای ارتباطات سلامت عمومی اشاره می کنند.

بازاریابی در حوزه سلامت یا بازاریابی پزشکی یک شاخه تخصصی از بازاریابی است. استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی از نیاز متخصصان بهداشت خصوصی به جذب بیماران جدید به وجود آمد. ویژگی های بازار سلامت آن را به نوع ویژه ای از بازاریابی تبدیل می کند. استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی معمولا به صورت ارائه خدمات کسب و کار به مصرف کننده (business-to-consumer (B2C)) است. مشتریان اصلی شرکتهای بازاریابی پزشکی افراد نسل اینترنت (متولدین دهه ۷۰ شمسی به بعد) هستند. حدود ۸۵٪ از افرادی که از نسل اینترنت هستند، گفته اند که از روش های درمانی جایگزین مانند: پزشکی از راه دور (TeleMedicine و Telehealth)، خدمات اعزام و خدمات مبتنی بر عضویت استقبال می کنند.

بازاریابان و اعضای بخش خدمات درمانی شرکت مدوبال (Medobal) که یکی از شرکتهای به نام در حوزه گردشگری سلامت است، خدمات پزشکی آنلاین یا آفلاین را برای متقاضیان مراقبت های بهداشتی ارائه می کنند. متخصصان بهداشت و درمان معمولا با استفاده از استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی، خدمات مشاوره مرتبط با زیبایی مانند پزشکی زیبایی، جراحی پلاستیک، جراحی دندان یا موارد مرتبط با پوست و غیره را ارائه می دهند که توانسته اند تغییرات و تحولات اساسی در بازار خود ایجاد نمایند.

تعریف بازاریابی بیمارستان ها و مراکز درمانی چیست؟

 استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی در بیمارستان ها با شناسایی نیازهای مشتریان، فرصت ها، درک موقعیت رقبا و تحلیل شرایط بازار سعی می کند تا به جذب مشتری بیشتر برای سازمان های بهداشتی درمانی کمک نماید. این امر خود سبب بهبود کیفیت خدمات و کالاهای موجود در حوزه سلامت می شود. در اصل با درک این اصل مهم و حیاتی در بازاریابی که سبب حیات دوباره و قوت گرفتن سازمان های بهداشتی درمانی می شود، از همین رو یکی از وظایف مدیران و مسئولین ارشد در بیمارستان ها و نظام بهداشتی درمانی کشورهای مختلف، تخصیص بودجه به واحد بازاریابی و اهمیت قائل شدن برای این رشته علمی است.

طبق تعریف انجمن بازاریابی آمریکا؛ بازاریابی فرایندی از برنامه ریزی و طرح ریزی، ارزش گذاری و اجرای مفاهیم و سهیم شدن نظرات، کالاها و خدمات، جهت ایجاد مبادله ای برای ارضای اهداف فردی و سازمانی است.

استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی با گشترش تعریف عمومی بازاریابی با فعالیت های ابداعی که به نوعی با ارتقا، دسته بندی، ارزش گذاری انواع محصولات برخاسته از این عرضه و هر نوع مکانیزمی که در راستای ارتقای محصول مورد استفاده قرار می گیرد رابطه تامه دارد. نکته قابل توجه این است که بازاریابی تنها تبلیغات و روابط عمومی و مکاتبات مستقیم و مقولاتی از این دست نیست بلکه مجموعه ای از فرایندها و تکنیک های مختلف است.

 

فرآیند بازاریابی بیمارستان ها و مراکز درمانی چگونه است؟

بازاریابی مراکز درمانی و بیمارستانی شامل فعالیت‌هایی برای آگاه‌سازی، جذب و ایجاد ارتباط مداوم با افرادی است که به خدمات پزشکی نیاز دارند. استراتژی کلی بازاریابی بیمارستان، باید نشان دادن امتیاز و برتری خدمات ارائه شده نسبت به مراکز درمانی و بیمارستان‌های دیگر به مشتریان بالقوه بیمارستانی باشد. فرایندهای بازاریابی در بیمارستان‌ها باید طوری برنامه ریزی شود که مشتریان فعلی شما به عنوان نماینده‌های بازاریابی برای شما فعالیت داشته باشند و به صورت مداوم بیمارستان شما را به آشنایان و دوستان خود توصیه کنند.

همچنین بازاریابی در بیمارستان ها می تواند شامل جذب پزشکان و متخصصین برجسته و نامی در حوزه‌های مختلف برای فعالیت در بیمارستان شما می باشد. این امر در کسب اعتبار بالا برای بیمارستان نزد بیماران و جذب آن ها اهمیت زیادی دارد. بیمارستان‌‌ها و مراکز درمانی مجهز و پیشرفته، می‌توانند سهم بزرگی از بازاریابی گردشگری سلامت را به خود اختصاص دهند. با برنامه‌ریزی درست و پیدا کردن کانال‌های مناسب می‌توانید سالیانه بیماران زیادی را از کشورهای مختلف دنیا جذب بیمارستان خود کرده و از این راه به درآمد بسیار خوبی دست پیدا کنید.

بعنوان یک نتیجه منطقی، به مدیران بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به شدت توصیه می‌کنیم که در برنامه بازاریابی بیمارستانی خود، از ابزارهای دیجیتال مارکتینگ غافل نشوند. داشتن یک وب سایت با طراحی کاربری مناسب، سئو و بهینه سازی سایت بر اساس کلمات کلیدی مرتبط، حضور مناسب و متفاوت در شبکه‌های اجتماعی، استفاده مناسب از ویدیو مارکتینگ، بازاریابی پیامکی و دیگر امکانات بازاریابی دیجیتال، بسیار در جذب بیماران و رشد و ارتقای بیمارستان تاثیرگذار خواهد بود و می تواند مخاطبان خارجی را به راحتی جذب نمود.

چالش های اساسی در استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی

برخلاف رشد و مقبولیت علم مدیریت بازاریابی در صنایع مختلف، بازاریابان حوزه بهداشتی درمانی همچنان با چالش های زیادی روبرو هستند، تعداد کمی از مدیران این حوزه آموزش های لازم را در مورد جنبه های تجاری حوزه سلامت دیده اند و از این میزان هم کمتر در رابطه با بازاریابی آموزش های لازم را دیده اند.

دیدگاه برخی از مدیران آن است که فعالیت های تجاری ارتباطی با خدمات درمانی ندارند و اساسا این دو مقوله را جدای از هم ارزیابی می کنند و حتی در میان مدیرانی که بازاریابی را پذیرفته اند درباره نرخ بازگشت سرمایه همواره نگرانی دارند به ویژه ان که سازمان های بهداشتی درمانی امروزه از اندازه گیری واقعی هزینه تهیه یک خدمت ویژه عاجر هستند و انالیز نمودن هرینه منفعت برای ان ها دشوار است.

بازاریابان به ندرت آنگونه که شایسته است از طرف مدیران حوزه سلامت ارج نهاده می شوند و تلاش های ایشان مدنظر قرار نمی گیرد و استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی هنوز برای بسیاری از مدیران مراکز درمانی و پزشکان حازق ایرانی، به عنوان یک امر مهم تلقی نمی شود. برای این دسته از مدیران مراکز درمانی و پزشکان تحمل بازاریابان به منظور ایجاد توان رقابت در دنیای مدرن امروز مستلزم پرداخت هزینه ای است که باید پرداخت شود.

تغییرات در محیط بهداشتی درمانی در ابعاد گوناگون، بازاریابی را بیش از پیش بارز و نمایان کرده است. خیلی از گرایشاتی که روی محیط بهداشتی درمانی اثر می گذارند به بازاریابی اشاره داشته و همه ترقی های اخیر در حوزه سلامت یک بعد بازاریابی هم دارند و هر چه میزان تلاقی میان سازمان های بهداشتی درمانی و محیط اطراف آن ها بیشتر باشد نقش بازاریابی هم نمایان تر می شود. سازمان های بهداشتی درمانی ماهیتا صنعتی پویا هستند که نیازمند خلاقیت و نوآوری است و هنوز فرصت های زیادی از بازاریابی که در سایر سازمان های صنعتی شناخته شده است در حوزه سلامت کشف نشده باقی مانده است.

بازاریابی مطب ها و مراکز درمانی چگونه است؟

یکی از مهمترین و برجسته ترین مباحث در استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی، موضوع بازاریابی مطب پزشکی است که مهمترین عوامل در این فرآیند، بحث اطاع رسانی درست خدمات ارائه شده و رضایت مشتری است؛ چرا که تکرار در مراجعه مشتریان زمانی اتفاق می افتد که مشتری از عملکرد و خدمات شما رضایت داشته باشد. برای شما بارها اتفاق افتاده است که دلیل مراجعه مجدد شما به یک مرکز درمانی، به خاطر رضایتی بوده که در مراجعه قبلی اتفاق افتاده است. در بازاریابی مطب، موضوع قابل توجه در مراجعات افراد به خیلی از مراکز درمانی، مشاهده رضایت مندی سایر مشتریان است. به عبارت بهتر خیلی از مشتریان راضی، رضایت خود را برای افراد دیگر بازگو می کنند و افراد به محض شنیدن این رضایت مندی کنجکاو می شوند که حداقل برای یک بار از مرکزی که دوستشان رضایت داشته، استفاده کنند.

انواع رقابت در بازاریابی مطب

رقابت شامل همه رقبای بالقوه و واقعی می شود که یک خریدار خدمت هنگام خرید، خدمات و پیشنهادهای آنها را در نظر می گیرد. رقابت در چند سطح اتفاق می افتد:

رقابت عمومی

در این حالت مرکز پزشکی خود را با تمام مراکزی که ارائه کننده همان طبقه خدمات هستند، رقیب می بیند. با توجه به مثال های قبلی شرکت فولکس واگن خود را با شرکتهایی که تولید کننده لوازم خانگی با دوام هستند، رقیب می بیند.

رقابت در سطح شکل

در این سطح، مرکز خدمات درمانی خود را با تمام مراکزی که خدمات مشابه یا مشترک عرضه می کنند، رقیب می بینند. مثلاً شرکت فولکس واگن خود را نه تنها با دیگر شرکت های خودروساز بلکه با شرکتهایی که تولید کننده موتور سیکلت کامیون و دوچرخه هستند نیز رقیب می بیند.

رقابت در سطح صنعت

در این سطح ، مرکز خدمات درمانی رقبای اصلی خود را مراکزی در نظر می گیرد که ارائه کننده همان طبقه خدمات یا خدمات جایگزین و نزدیک به خدمت خود است. مثلا: در این حالت شرکت فولکس واگن با تمامی تولید کنندگان اتومبیل یا هر برندی که باشد رقیب خواهد بود. شرکت ایران خودرو با تولید کنندگان اتومبیل مثل سایپا، بهمن، مرتب، کرمان خودرو و … رقیب خواهد بود.

رقابت در سطح برند

در این سطح مجموعه درمانی، دیگر رقبا را به عنوان مرکزی می بیند که خدمات مشابه ارائه می کنند. مثلا در این سطح رقبای اصلی شرکت فولکس واگن، شرکت هایی مانند تویوتا، هوندا، و رنو خواهد بود و شرکت های دیگری که اتومبیل هایی با قیمت متوسط تولید می کنند و شرکتهایی مانند بنز و هیوندا، رقیب این شرکت نخواهند بد. شرکت ایران خودرو در این سطح فقط با شرکت سایپا رقیب است.

رضایت مشتری در استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی

زیرا در بازاریابی پزشکی وقتی مراکز زیبایی تبلیغ می کنند و در تبلیغ خود می گویند خوب و با کیفیت هستند، مردم خیلی به این گونه تبلیغ ها اعتماد نمی کنند؛ اما چنانچه دوستی از خوب بودن، معتبر بودن و با کیفیت بودن مرکز خدمات درمانی صحبت کند، به حرف آن دوست یا آشنا اعتماد می کنند. زیرا وقتی کلینیک های زیبایی از خودشان می گویند به دلیل ذینفع بودن، مردم کمتر به آنها اعتماد می کنند تا زمانی که از زبان دیگران می شنوند.

در بازاریابی مطب پزشکی به برابری انتظارات مشتری و عملکرد سازمان شما، رضایت مشتری گفته می شود. به عبارت بهتر چنانچه مرکزی بتواند عملکردی ارائه کند که مشتریان انتظارش را داشتند؛ بحث رضایت مشتریان اتفاق افتاده است. در صورت ضعیف شدن عملکرد سازمان در مقایسه با انتظارات مشتریان، نارضایتی مشتری بروز خواهد کرد و در صورت قوی تر شدن عملکرد نسبت به آنچه که مشتریان انتظار داشتند؛ خشنودی مشتری شکل می گیرد. در بازاریابی نوین پزشکی گفته می شود که

یک مجموعه درمانی تا زمانی زنده و پابرجا خواهد ماند که بتواند در درجه اول مشتریان فعلی خود را حفظ کند و در کنار این فعالیت مشتریان جدید را نیز جذب کند.

بنابراین وظیفه مهم و اولیه هر مرکز خدمات درمانی پس از جذب مشتری، حفظ مشتریان یا نگهداری مشتریان است. چنانچه این فعالیت خوب انجام شود، می تواند ضمانتی باشد برای به دست آوردن مشتریان جدید بدین معنی که با ورود مشتریان جدید این مشتریان نیز به افراد وفادار و طرفدار مرکز شما تبدیل خواهند شد، زیرا فرایند حفظ و کسب رضایت به خوبی در حال انجام شدن است.

ریبرندینگ یا برندسازی مجدد در حوزه پزشکی و خدمات درمانی

در استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی گفته می شود؛ چنانچه مرکزی در به دست آوردن رضایت مشتریان فعلی خود ناکام مانده باشد و نتواند رضایت مشتریان را، به خوبی جلب کند، این مرکز باید مطمئن باشد که هیچ وقت نخواهد توانست این مشتریان را حفظ کند. مرکز خدمات درمانی که در حفظ مشتریان جاری موفق نباشد، هر قدر هم که بازایابان و فروشندگان شخصی، مشتریان جدید به مرکز معرفی کنند، باز هم مشتریان جدید به یکی از شاکیان و مشتریان ناراضی تبدیل خواهند شد. بنابراین یکی از مهمترین اصول در بازاریابی خدمات درمانی اینست که هر مرکزی باید حفظ مشتری و جلب رضایت مشتریان فعلی را در الویت اول قرار دهد و بعد از این اولویت، سراغ جذب مشتریان جدید برود.

چنانچه یک مطب یا یک مرکز به دلیل عملکرد ضعیف در ارائه خدمات، مشتریان و اعتبار خود را از داد؛ با استفاده از ابزارهای ریبرندینگ و درک درست از استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی می تواند مجدداً خود را بازیابی نماید و مشتریان جدیدی برای خود ایجاد نماید و مزیت های پایداری را نصیب خود نماید.

تعریف گردشگری سلامت چیست؟

 برای توریسم درمانی (Medical tourism) که گاهی از آن با عنوان توریسم سلامت و یا گردشگری سلامت نام برده می‌شود، تعاریف گوناگونی بیان شده است. سازمان جهانی گردشگری (WTO) به طور خاص، گردشگری سلامت را چنین تعریف می‌کند: استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد (با استفاده از آب‌های معدنی ، آب و هوا یا مداخلات پزشکی) منجر می‌شود و در مکانی خارج از محل سکونت فرد – که بیش از ۲۴ ساعت است – به طول می‌انجامد. مقوله‌ی گردشگری سلامت فراتر از گردشگری درمانی است.

آب‌های گرم و معدنی و لجن درمانی همراه با امکانات طبیعی نیز شامل مقوله‌ی گردشگری سلامت است. شعار جهانی توریسم سلامت، امکانات و خدمات در حد کشور‌های جهان اول یا پیشرفته و قیمت‌ها و هزینه‌ها در حد کشور‌های در حال توسعه و جهان سوم است. کشورها و بیمارستان‌هایی که خدمات باکیفیت مراقبت بهداشتی را با قیمت‌های رقابتی و مقرون به صرفه ارائه می‌کنند درحال به دست آوردن سهم بالاتری در بازار گردشگری سلامت هستند.

برای نمونه، تا سال ۲۰۱۶ هزینه جایگزینی لگن که یکی از عمل‌های ارتوپدی رایج است در ایالات متحده آمریکا ۴۰ هزار و ۳۶۴ دلار گزارش شده است؛ درحالی که بیماران در کشورهایی نظیر تایلند و هند می‌توانند همین عمل را با همان کیفیت به ترتیب با قیمت ۱۷ هزار و ۷ هزار دلار انجام دهند.

این تفاوت در قیمت‌ها بیماران را به ویژه از آمریکای شمالی و اروپا تشویق کرده است تا برای دریافت درمان‌های پزشکی و با صرفه‌جویی حداکثری و در همان حال، حفظ کیفیت مطلوب موردنظرشان به این کشورها بکشاند. حمایت دولتی نیز می‌تواند در ایجاد انگیزه برای رشد توریسم سلامت دخیل باشد. برای مثال، خطوط هوایی ترکیه برای پروازهای مسافرانی که با هدف درمانی عازم هستند تخفیف‌هایی در نظر می‌گیرد. از همین رو در کشور عزیزمان ایران نیز، با استفاده از استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی میتوان بسیاری از مخاطبان را به سمت گردشگری سلامت سوق داد. این امر میتواند با استفاده از فناوری های نوین در عرصه دیجیتال همچون فناوری واقعیت افزوده به راحتی محقق گردد؛ فقط کافیست استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی شما به درستی تدوین و اجرا گردد.

ایجاد زیرساخت ها مناسب برای بازاریابی پزشکی و سلامت

خواسته بیماران این است که در مورد شایستگی و ویژگی‌های متخصصان یک مرکز پزشکی احساس اعتماد را تجربه کنند. در دسترس بودن زیرساخت‌های فناورانه روزآمد در مقصد انتخابی نیز محرک مهمی برای مسافرت پزشکی بین‌المللی است. بنابراین یک استراتژی عمده بازاریابی در بازار گردشگری سلامت می‌تواند کیفیت کادر پزشکی و زیرساخت آن را ارتقا بخشد. مالزی مثال خوبی برای این مورد است؛ کشوری که در طول دهه گذشته رشد چشمگیری را در بازار گردشگری سلامت تجربه کرده است.

بر اساس گزارشی از سوی دولت مالزی، این کشور در سال ۲۰۱۶ حدود ۱۰ درصد از بودجه سالانه خود را (۵٫۲ میلیارد دلار) در زمینه خدمات مراقبتی سرمایه‌گذاری کرد. یکی از دستاوردهای بزرگ مالزی گذار این کشور از واردات دستگاه‌ها و تجهیزات پزشکی از کشورهای خارجی به تأسیس یک شرکت سازنده تجهیزات روزآمد پزشکی در پنانگ است که در نهایت پتانسیل مالزی را به عنوان قطب گردشگری پزشکی بالا می‌برد.

استراتژی دیگر بیمارستان‌های برتر، نشان دادن تعداد متخصصان سلامت و ویژگی‌ها و خصوصیات آنها در وبسایت بیمارستان است. همکاری‌های بین‌المللی نیز می‌تواند به تحرک حرفه‌ای آنها کمک کند و نفوذ متخصصان خدمات بهداشتی را از بیمارستان‌های همکار در سطح جهانی بهبود می‌بخشد.

تاکتیک های اجرایی در استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی چیست؟

تاکتیک ها و روش های زیادی را می توان برای اجرای استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی را نام برد که هر کدام در جای خود و با استفاده از ابزارهای خود می توانند مفید باشند. اگر استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی بتواند به درستی تدوین شود و به طور خاص برای هر خدمت و هر مرکز درمانی به طور جداگانه تبیین شود، می توان انتظار داشت که تاکتیک های اجرایی، کارایی و اثربخشی خود را خواهند داشت. در ادامه به بیان چند تاکتیک اجرایی خواهیم پرداخت ولی قبل از باید بدانیم که این تاکتیک ها بدون در نظر گرفتن استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی بی اثر خواهند بود.

ایجاد تجربه های متفاوت

دنیای امروز، دنیای خلق تجربه متفاوت است. اگر به حدود ۲۰ تا ۳۰ سال گذشته نگاهی بیاندازیم متوجه می شویم که امروزه اکثر خدمات و محصولات در کشور ما وجود دارد و این یعنی رقابت سخت تر بین تمام رقبای بازار. خدمات درمانی نیز از این قائله مستثنی نیست. برای مثال، در بسیاری از بیمارستان ها دستگاه های تصویربرداری پیشرفته وجود دارد و اختلاف فاحشی بین خدماتی که مراکز درمانی به بیمار می دهند وجود ندارد.

بنابراین تفاوت بین مراکز درمانی، دقیقا تجربه متفاوتی است که بیمارستان یا مرکز درمانی برای بیمار و یا خانواده بیمار خلق می کنند. کمی فکر کنیم، ببینیم چه تجربه متفاوتی می توانیم برای بیمار در مراکز درمانی خود خلق کنیم که هم کم هزینه باشد و هم برای بیمار جذاب و خاطره انگیز باشد.

ایجاد رضایت در هنگام دریافت خدمات

لطفا به این موارد خوب فکر کنیم و ببینم چه تجربه متفاوتی می توانیم برای بیمار رقم بزنیم که متفاوت از سایر رقبا باشد. یک زمانی اگر بانکی پیام تبریک تولد می فرستاد، تاثیر خوبی بر ذهن مخاطب می گذاشت. پس حواسمان باشد از رقبا جا نیفتیم و کارهای خلاقانه برای حس خوب بیمار خلق کنیم. قطعا انجام چنین کارهایی نه تنها درآمدزایی بالایی را به وجود خواهد آورد بلکه ما نیز حس خوبی از خوشحال شدن بیمار خواهیم داشت.

پیگیری بیمار بعد از مراجعه

همان طور که در بخش قبل هم اندکی به آن به عنوان یک روش کارآمد در خلق تجربه متفاوت برای بیمار اشاره کردیم، پیگیری کردن بیمار می تواند یکی از این عوامل باشد. اما واقعیت این است که پیگیری کردن یک مشتری بعد از خرید، در واقع جزئی از بازاریابی است. در علم بازاریابی می گویند بازاریابی قبل از شروع ساخت یک محصول یا خدمت استارت می خورد و تا مرحله ای که محصول و خدمت از بین نرفته است، ادامه پیدا می کند. پیگیری مشتری با استفاده از ابزارهای نوین در بازاریابی دیجیتال، امروزه به یک امر اساسی و ضروری مبدل گردیده است.

بنابراین باید توجه داشته باشیم که بازاریابی اصولی و صحیح که به درآمدهای خیلی بالا ختم می شود تا مرحله ای که مرکز درمانی ما فعالیت دارد، ادامه پیدا می کند. پس، از این موضوع غافل نشویم که چگونه می توانیم مشتری را برای خدمات بعدی به سمت خود بکشانیم. یکی از ساده ترین راه حل ها، اطلاع رسانی به بیمار برای چکاپ های مورد نیاز است. چقدر به راه اندازی سیستمی فکر کردیم که بتوانیم اطلاعاتی از بیمار داشته باشیم که در زمان درست و برای حفظ سلامتی بیمار، آن را ترغیب به انجام آزمایش های غربالگری کنیم.

به عنوان ساده ترین راه حل، به راه اندازی سیستم اس ام اس حتما فکر کنیم که اطلاعات بیمار را داشته باشیم و بر اساس زمان بندی مناسب (مثلا ۹ ماه بعد از آخرین مراجعه بیمار)، بیمار را برای انجام چکاپ های سالانه اش به سمت مرکز درمانی خود هدایت کنیم.

خلاقیت در تعامل با مشتری

یک مثال خیلی ساده بزنیم. چه اشکالی دارد اگر بیمارستان، برای هر بیماری که مرخص می شود یک شاخه گل هدیه دهد و آرزوی سلامتی برای بیمار را در قالب این گل نشان دهد. به نظر شما خیلی کار سختی است یا خیلی هزینه بر است؟ یا مثلا نمی شود بعد از مرخص شدن بیمار از بیمارستان، بعد از یک هفته، کسی مسئول زنگ زدن به بیمار باشد و حال او را بپرسد؟ تا احیانا اگر سوالی در ذهن بیمار در دوران نقاهتش شکل گرفته است پاسخ داده شود تا نگرانی او برطرف شود؟ ولی همین اقدامات اجرایی بسیار جزئی می تواند منجر به یک حس خوب در مشتری شود که در نهایت منجر به مراجعات بعدی او می شود.

رعایت اصول اخلاقی در استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی

در اجرای استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی پیش از آنکه به فکر جذب مشتری بیشتری باشیم، می بایست تمرکز زیادی بر حوزه بازاریابی اخلاقی پزشکی، داشته باشیم. در این راستا در استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی تلاش می شود تا فعالیت های پزشکی و سایر فعالیت های مرتبط با آن را برای حفظ عملکرد مجموعه خدمات درمانی/بهداشتی را از طریق توسعه اصول و ارزش های اخلاقی بین رقبای این عرصه تعریف کنیم.

اگر بخواهیم در حوزه پزشکی از تکنیک های اثربخش در استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی استفاده کنیم باید بدانیم که، از یک طرف بیوفیزیک با پس زمینه گسترده  از رشته هایی مانند پزشکی، فلسفه، قانون، جامعه شناسی و الهیات و از طرف دیگر، نهادها، کمیته ها و دادگاه هایی که به شناسایی اصول اخلاقی پایبند.

در زمینه  فعالیت های درمان و پزشکی، برآنند که ارزش های انسانی مانند کرامت انسانی، حق زندگی و خودمختاری در همه شرایط در خدمات درمانی/بهداشتی درنظر گرفته شود. پس هنگام تدوین استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی شرط تمرکز بر اخلاقیات و توجه به کرامت انسانی نباید فراموش گردد.

تغییر تدریجی صنعت پزشکی و شکل گیری الگوی عملکرد جدید منجر به پیدایش  فضای رقابتی در این صنعت و در نتیجه به ظهور استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی منجر شده است. از این رو، یک مرکز خدمات درمانی/ بهداشتی  نیازمند استراتژی های بازاریابی پزشکی برای ماندن در این بازار رقابتی است. در استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی، تبلیغات و معرفی صحیح   بخشی از این استراتژی با هدف ایجاد و حفظ روابط با مخاطبان هدف (بیماران) می باشد.

یکی از مباحث  همیشگی منتقدان توسعه بازاریابی بهداشت و درمان نگرانی ناشی از تجاری شدن  بیش از حد فعالیت های پزشکی است. اگر چه  این امر تا حدود زیادی اجتناب ناپذیر است اما واحدهای پزشکی ارائه دهنده خدمات و مراقبت های درمانی/بهداشتی حق دارند که فعالیت های خود جهت شناسایی به مخاطب هدف را اطلاع رسانی کنند.

بیشتر بخوانید: تعریف دقیق مدیریت استراتژیک چیست؟

از دیدگاه بازاریابی اخلاقی پزشکی، ارتباطات بازاریابی پزشکی باید بیشتر با واقعیت سازگار باشد، حتی اگر هدف آن روشن کردن مسائل جذاب تر باشد. بیمار با درد و رنج جدی به راحتی تحت تاثیر قرار می گیرد زیرا به طور غریزی تمایل به تسکین درد و درمان دارد. در بازاریابی نوین پزشکی از لحاظ اخلاقی، اطلاعات ارائه شده نباید خلاف واقعیت باشند و در بیمار امید واهی ایجاد کند.

در استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی، محتوای پیام های تبلیغاتی باید صادقانه باشد و نباید انتظارات غیرمنصفانه در مشتری ایجاد کند. پزشک یا مرکز خدمات درمانی /بهداشتی باید قادر به ارائه خدمات ادعایی در تبلیغات باشد. مثلا تبلیغات کاهش وزن زیاد در چند روز، زیبایی پوست در مدت کوتاه، افزایش قد در چند ماه و مواردی از این دست، قطعا ادعاهایی غیر واقعی می باشند.

در گذشته، تبلیغات و معرفی صحیح  در این حوزه ذیل کرامت حرفه پزشکی قرار داشت و تنها راه به دست آوردن بیماران جدید توصیه های بیماران راضی و ارزیابی های متخصصان بالینی بود اما امروز این  تفکر دیگر با الزامات بیماران که می خواهند بیشتر و بیشتر آگاه باشند سازگار نیست. امروزه برای مراکز درمانی و کلینیک های خصوصی پزشکی، تبلیغات و اطلاع رسانی تا زمانی که درست، صادقانه، غیر تبعیض آمیز و واقعی  باشد،  اخلاقی و مجاز می باشد. در نتیجه، کسانی که مسئول بازاریابی در زمینه مراقبت های بهداشتی هستند باید کدهای  اخلاقی حرفه پزشکی را در نظر داشته باشند و با ارتباط وبازاریابی صادقانه انتظارات نابجا در مشتریان ایجاد نکنند.

خلاصه ای از استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی

نظام سلامت هر کشور شامل سازمان ها و افرادی است که وظیفه تامین، ارتقا و حفظ سلامتی جامعه را بر عهده دارند. بنابراین، نظام سلامت شامل کلیه سازمان ها، گروه ها و افراد در بخش دولتی و خصوصی است که به نوعی در زمینه ارتقا و حفظ سلامتی جامعه فعالیت می کنند.

در سال های اخیر نظام سلامت ایران با چالش های فراوانی مواجه بوده است. برخی از این چالش ها شامل افزایش تعداد پزشکان و افزایش انتظارات روز افزون مردم برای دسترسی بیشتر به پزشکان متخصص است. تسهیل دسترسی مردم به خدمات سلامت نقش بسزایی در حفظ و ارتقا سلامتی آن ها دارد. فرایند ارائه خدمات بر این انتخاب تاثیر می گذارد. عواملی نظیر دسترسی به مطب پزشک، اعتبار پزشک، مکان مطب پزشک، نوع و کیفیت خدمت پزشک بر انتخاب بیمار اثر می گذارد. علاوه بر این، جنسیت، نژاد، سطح تحصیلات، نوع بیماری و میزان درآمد نیز بر انتخاب وی اثر می گذارد.

موضوع انتخاب بیمار در سال های اخیر به ویژه در کشورهای توسعه یافته مورد توجه جدی سیاست گذاران سلامت و سازمان های بیمه سلامت واقع شده است. بنابراین، در این کشورها سعی می شود به بیماران اختیارات بیشتری برای انتخاب پزشک داده شود. انتخاب پزشک توسط بیمار منجر به رقابت بیشتر بین پزشکان، بهبود کیفیت خدمات، دسترسی بهتر مردم به خدمات پزشکی و افزایش کارایی می شود. از سویی درک بهتر عوامل موثر بر انتخاب پزشکان توسط مردم، به ارائه کنندگان خدمات سلامت در زمینه ارائه خدمات بهتر و در دسترس کمک می کند. از سوی دیگر، شناخت عوامل کلیدی که بیماران در انتخاب پزشکان خود مورد توجه قرار می دهند، به مدیران و سیاست گذاران سلامت کمک می کند که به منظور جذب بیماران بیشتر، خدمات خود را بهبود دهند و منابع خود را در حوزه هایی سرمایه گذاری کنند که بیماران به آن ها اهمیت بیشتری می دهند.

تامین نیازها و برآوردن توقعات بیماران و آگاهی پزشکان از انتظارات آنان می تواند منجر به ارائه خدمات بهتر و برآورده کردن نیازهای منطقی بیماران شود. بر همین اساس در سال ۱۹۸۳ سازمان خدمات بهداشتی ملی تصویب نمود که کلیه مراکز ارائه خدمات بهداشتی در امریکا باید در کنترل و تنظیم برنامه های خود از نظرات بیماران استفاده نمایند و این نظرات باید در ارزشیابی برنامه های آموزشی تدوین شده برای پرستاران و بیماران نیز لحاظ شوند.

جلب رضایت هر چه بیشتر بیماران، آنان را به انجام صحیح و به موقع دستور عمل های درمانی خویش ترغیب نموده و موجب تسریع پیشرفت معالجات و دستیابی به هدف اصلی درمان یعنی بهبود بیماران می گردد. از طرفی در بازار رقابت، موسساتی موفق تر خواهند بود که رضایت گیرندگان خدمات را سرلوحه برنامه خویش قرار دهند. در زمان کنونی همه سازمان ها ی موفق، یک وجه اشتراکی دارند، یعنی همگی به مشتری توجه زیاد نشان می دهند و تمام سعی خود را معطوف استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی می کنند. در واقع هیچ سازمانی، کوچک یا بزرگ، انتفاعی یا غیر انتفاعی، داخلی یا جهانی بدون داشتن یک سیستم بازاریابی صحیح به موفقیت نخواهند رسید.

استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی بخشی از فعالیت های موسسه است که در بردارنده عملیاتی مثل برنامه ریزی، ترفیع، قیمت گذاری و ارائه کالا و یا خدمات مطلوب به مشتریان می باشد. یک محصول خدماتی باید مطابق با نیاز مشتری طراحی شده باشد، قیمت آن واقع بینانه باشد و از طریق کانال های راحت توزیع شود. در کتاب اصول بازاریابی فیلیپ کاتلر اینطور بیان شده است که

بازاریابی نوعی فرایند اجتماعی و مدیریتی است و بدین وسیله، افراد و گروه ها می توانند از طریق تولید، ایجاد و مبادله محصولات و ارزش ها با دیگران، نیازها و خواسته های خود را برآورده سازند.

از همین جهت در حوزه پزشکی و خدمات درمانی نیز باید به بازاریابی نگاهی ویژه داشت تا رضایت مشتری بصورت حداکثری فراهم گردد. در مقوله استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی خوب است که از همان اول راه هدف گذاری شده و استراتژی های خود را در جهت رسیدن به اهداف مجموعه تعیین نمایید.

سخن آخر

جهت ارتقاء سطح کیفی مقالات و تکمیل مباحث مربوط لطفا نظرات و دیدگاههای خود را در پایان این مقاله درج کنید، همچنین چند مقاله مرتبط با موضوع مدیریت مالی شرکت ها برای مخاطبان سایت شریف استراتژی به اشتراک گذاشته شده است. امیدواریم در راه اندازی، رشد و ترقی کسب و کار درمانی خود موفق باشید. اگر در هر مرحله از تدوین، اجرا و ارزیابی استراتژی بازاریابی پزشکی و خدمات درمانی خود نیاز به مشاوره مجموعه ما داشته باشید، خوشحال می شویم در کنار شما به اهداف درمانی شما پزشکان و کادر درمانی کمک نماییم و با آرامش بخشیدن به قلب شما عزیزان به رسالت کاری مجموعه خود نیز نائل گردیم.

Top Healthcare Marketing Tips

Why is Healthcare Marketing Important?

Healthcare Marketing | Key Strategies for Success 

The impact of marketing strategies in healthcare systems

Healthcare Marketing: 15 Strategies to Gain More Patients