راهنمای سفر به گلستان | برای سفر به گلستان باید چه نکاتی را بدانیم؟

گرگان، بهشت گمشده ایران، سرشار از جاذبه های طبیعی و تاریخی است که هرساله میزبان گردشگران بسیاری از سراسر نقاط جهان می‌شود. تنوع رنگ و زیبایی در این شهر غوغا می‌کند. خالق زیبایی‌ها با تصویر کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده، جنگل‌های انبوه که تا کناره‌ شهر امتداد دارند، دریاچه‌ها، آبشار‌ها و آبگیر‌ها در کنار رنگ‌آمیزی فصل‌ها، همیشه هارمونی زیبایی را در این شهر ایجاد می‌کند. این تابلوی بی‌نظیر خلقت، هر بیننده‌ای را سر ذوق می‌آورد. در کنار زیبایی‌های طبیعت در این شهر، مهمان‌نوازی مردم، بافت قدیمی شهر، بازارها و بازارچه‌ها و غذاهای لذیذ و منحصربه‌فردش مثل یک آهن‌ربا، دل مسافران را به سمت خود می‌کشاند. ما نیز امروز قصد داریم با کمک ره بال آسمان به جاهای دیدنی گرگان سفر کنیم. پیشنهاد می‌کنیم همراه ما باشید.

گرگان کجاست

بگذارید برای چند لحظه کوتاه شما را سر کلاس درس جغرافیا بنشانیم تا با هم مرور کنیم که گرگان کجاست. گرگان مرکز استان گلستان است که از جنوب با سمنان، از شرق با خراسان شمالی و از غرب با مازندران همسایه است. این شهر زیبای کشور در شمال شرقی، حدود ۱۶۱۵ کیلومترمربع مساحت دارد. همسایه‌های خوب گرگان، استان سمنان و شهرهای آق قلا و بندر ترکمن، علی آباد و کردکوی هستند. در گرگان و روستاهای اطراف آن که بگردید گویش باستانی گرگانی یا استرآبادی را می‌شنوید. حتی این روزها هم در این گویش اثری از پارتی دری دیده می‌شود که بازمانده‌ای از زبان فارسی میانه است.

فاصله تهران تا گرگان از مسیر جاده آمل بابل ۳۸۷ کیلومتر، از جاده فیروزکوه ۴۱۳ کیلومتر و از جاده توسکستان ۵۳۴ کیلومتر است. بستگی دارد که شما از کدام راه بخواهید وارد این شهر زیبا شوید. اگر هم از جاده مشهد رهسپار این شهر هستید، از جاده بجنورد گرگان باید ۶۷۷ کیلومتر رانندگی کنید و از مسیر سبزوار گرگان ۶۳۱ کیلومتر.

بهترین فصل سفر به گرگان

همه می‌دانیم که گرگان در ناحیه‌ مرطوب و معتدل شمالی ایران قرار گرفته و بارش‌های زیادی را در سال تجربه می‌کند. بارندگی‌ها هم جنگل‌های متراکم و مراتعی با پوشش گیاهی فوق‌العاده زیبا در این منطقه ایجاد می‌کند. همین بارش‌ها در فصل بهار و تابستان، سرسبزی و طراوت خاصی به این شهر می‌بخشد که وصف ناشدنی است. سفر به گرگان در فصل بهار و تابستان آنقدر انرژی‌زاست که نوعی دوپینگ برای یک سال شما به حساب می‌آید.

از پاییز و پادشاه فصل‌ها هم که نگوییم. به خاطر‌ پوشش گیاهی عالی، فصل پاییز با رنگ زرد و قرمز و نارنجی و پس‌زمینه‌ای از ابر و مه در این شهر خودنمایی می‌کند. زمستان با وجود اینکه اغلب پر بارش است؛ اما به دلیل اعتدال هوا به‌ندرت به دمای کمتر از صفر می‌رسد و فقط در ارتفاعات می‌شود شاهد عروس سفیدپوش گرگان بود.

طبیعت زیبای گرگان

خاک و آب و هوا دست به دست همه دادند که نقاش طبیعت در منطقه گرگان پوشش گیاهی سبز و زیبا و متنوع نقاشی کند. جنگل‌های انبوه و چمن‌زارهای زیبا حاصل مداد رنگی سبز خداست که تقریباً هیچ جا را خالی نگذاشته است. درخت‌هایی مثل راش، توسکا، افرا و ممرز در جای‌جای این استان سرسبز دیده می‌شود.

متأسفانه با گسترش شهرنشینی و حضور انسان در بیشتر مناطق، خیلی از جانوران مجبور شده‌اند که کوچ کنند؛ اما با وجود این باز هم می‌شود هرازگاهی گونه‌های جانوری مثل گراز، شغال، خفاش، موش، راسو، سنجاب، عقاب، شاهین، قمری، دارکوب، جغد، دم جنبانک، صعوه، سهره، چرخ ریسک، کلاغ و سار را در این منطقه به چشم دید.

جاهای دیدنی گرگان

النگدره

تصور کنید چسبیده به شهر، جنگلی وجود داشته باشد که بتوان دور از شلوغی‌های متداول شهری در آن قدم زد و از صدای آواز پرندگان و نقاشی خداوند بر بوم طبیعت لذت برد. با اتومبیل در جاده‌ جنگلی گشت زد که شاخ و برگ درختان آسمانش را پوشانده و مه غلیظی فضای آن را دربرگرفته است. یا زیر درخت‌های سربه‌فلک‌کشیده صبحانه با چای آتشی خورد.

در دل جنگل کمپ زد و از اکسیژن خالص بهره برد. حالا عبور حیوانات جنگلی و جریان رودخانه‌های فصلی را هم به آن اضافه کنید. از ترکیب دل‌فریب رنگ‌ها نباید غافل شد. ترکیبی که در پاییز هر بیننده‌ای را در خود غرق کرده و در بهار با رنگ سبزش دلبری می‌کند. بله! همه این‌ها را می‌توان در جنگل النگدره به تماشا نشست. کافی است جاده‌ شالی‌کوبی را به سمت ناهارخوران ادامه دهید و مسیرتان را به سمت پارک جنگلی النگدره کج کنید.

آبگیر توشن

در نزدیکی پارک جنگلی النگدره و در کنار روستای توشن، دریاچه‌ای هست که مثل دنباله دامن عروس روی زمین پهن شده و زیبایی‌های این پارک جنگلی را دو چندان کرده است. اگر به پارک جنگلی النگدره رفتید، حضور در کنار این آبگیر را از دست ندهید. در کنار آن بنشینید و با موسیقی آب در دل طبیعت، روح و جانتان را صفا دهید.

جنگل ناهارخوران

در ادامه‌ خیابان شالی‌کوبی به سمت جنوب، به جنگل ناهارخوران می‌رسید که از دیرباز جزو مناطق گردشگری این شهر بوده است. آب‌وهوای ییلاقی و طبیعت زیبای آن، نه‌تنها گردشگران، بلکه خود اهالی شهر را هم برای گذران اوقات فراغت یا برای فرار از هوای گرم و مرطوب شهر به این منطقه می‌کشاند. این منطقه زیبا در امتداد جاده‌ ناهارخوران کشیده شده ‌است. در کنار آن هم رودخانه‌ای حاصل از چشمه‌های متعدد بالادست در کنار جاده جاری شده که به رودخانه‌ قره سو می‌پیوندد.

در حاشیه‌ جاده، محل‌های مناسبی برای اقامت و کمپینگ گردشگران قرار دارد. کافه‌ها، هتل‌ها، رستوران‌ها و محل‌های سرپوشیده برای چادر زدن از این دست هستند. علاوه بر این‌ها می‌توان از حضور در کنار دست‌فروشان و آلاچیق‌های کنار جاده لذت برد. پدیده جالب دیگر، موزه دفاع مقدس است. اگر به مستندات این دوره علاقه دارید، می‌توانید در همین جنگل سراغش را بگیرید. برخی ابزارهای جنگی و دفاعی در این موزه نگهداری می‌شود.

روستای زیارت

با ادامه‌ جاده‌ ناهارخوران به روستای زیارت می‌رسید. زیارت روستایی باستانی است که از سال‌ها پیش گردشگران علاقه خاصی به بازدید آن داشته‌اند. این روستای قشنگ در بستر سرسبز و کوهستانی استان گلستان قرار گرفته و بی‌شک مناظر و جاذبه های طبیعی بسیار زیبایی دارد. از جمله جاهای دیدنی زیارت می‌توان به آبشار زیارت و چشمه آبگرم زیارت اشاره کرد. به گفته‌ مردم محلی آبگرم این روستا آرام‌بخش بوده و برای درمان انواع بیماری‌های پوستی و درد مفاصل مفید است.

خبر بد درباره روستای زیارت

شاید به علت وجود جاذبه های زیاد توریستی که در این شهر و حومه آن وجود دارد مشکلات زیادی گریبان‌گیر محیط زیست این شهر شده است. قطع درختان برای خانه‌سازی در کنار جنگل و ویلاسازی در ارتفاعات روستای زیارت آسیب‌های جبران‌ناپذیری به پوشش گیاهی این منطقه وارد کرده است. همچنین چرای بی‌رویه‌ دام باعث کاهش گیاهان مرتعی شده و به تبع آن جانوران وحشی را از دسترس خارج کرده است.

یکی دیگر از رفتارهای غیرانسانی، شکار غیرمجاز با وجود حفاظت سازمانی است که خیلی از گونه‌های جانوری را در معرض نابودی قرار داده است. بدتر از همه این‌ها وجود حجم زیادی از زباله به‌خصوص در مناطق جنگلی ناهارخوران و النگدره است که گردشگران تولید کرده‌اند. هرچند مأموران شهرداری پیوسته آنجا را پاک‌سازی می‌کنند؛ اما باز هم چیزهایی پیدا می‌شود که چهره زیبای طبیعت را مخدوش کند.

تاریخچه و پیشینه گرگان

علاوه بر مناظر زیبای خاص و جاهای دیدنی گرگان، این شهر تاریخ کهن و پیشینه طولانی دارد. وجود تپه‌های باستانی متعدد، گواهی بر این ادعاست. نام قدیمی گرگان کنونی تا سال ۱۳۱۶ استرآباد بود. گرگان که در گذشته‌های دور شهری مهم و آباد بوده در نزدیکی گنبدکاووس کنونی قرار داشته و الآن فقط ویرانه‌هایی از آن باقی مانده است.

آثار تاریخی گرگان

بازارچه نعلبندان

اگر از آن دست گردشگرانی هستید که به بافت‌های قدیمی شهری و بازارچه‌های سنتی و خانه‌های قدیمی علاقه‌مند هستید، به هیچ وجه محوطه‌ قدیمی بازارچه نعلبندان را از دست ندهید. این بازار یکی از جاهای دیدنی گلستان است که برخلاف دیگر بازار‌های ایران سرپوشیده نیست. بازارچه نعلبندان کوچه‌های پیچ درپیچی را شامل می‌شود که در دو طرف آن‌ها دکان‌هایی با سقف‌های شیروانی قرار گرفته‌اند.

چرا نعلبندان؟

در گذشته، در راسته بزازان این بازار، فضای بزرگی برای نعل‌زدن اسب‌ها قرار داشت. کاروان‌های عبوری از این شهر در این محل اسب‌های خود را نعل می‌زدند؛ به همین دلیل این بازراچه به نعلبندان معروف شد. در این بازار می‌توان انواع خوراکی‌های خانگی و محلی مثل ماهی، ترشیجات، سبزی‌های تازه محلی و صنایع دستی زیبا مثل پارچه‌های دست‌بافت و پوشاک محلی را پیدا کرد.

تفاوت فرهنگی، قومی و اقلیمی در داخل و اطراف این شهر باعث شده محصولات بومی و محلی این بازار بسیار متنوع باشد. متأسفانه با گذشت زمان، بسیاری از راسته‌های قدیمی این بازار از بین رفته و حالا فقط تعدادی از آن‌ها باقی مانده‌اند. بعضی از این راسته‌ها مثل بازار‌های دیگر سرپوشیده بوده‌اند که امروزه بیشتر آن‌ها از بین رفته‌اند.

مسجد جامع گرگان

یکی از نشانه‌های حضور اسلام در شهرهای مختلف ایران، وجود ساختمان مسجد جامع است که شهر گرگان هم از آن بی‌نصیب نیست. مسجد جامع گرگان یکی از جاهای دیدنی و تاریخی آن است که رد پای سلجوقیان در آن دیده می‌شود. سقف‌های منحنی زیبا و کاشی‌کاری‌های خاص از ویژگی‌های معماری آن دوره است.

خانه امیر لطیفی ها

این خانه بنایی است دو طبقه به مساحت ۹۵۶ مترمربع که در اواخر دوره قاجار به دست مهدی خان ملک بنا شد. البته این خانه در زمان خودش مسکونی بود؛ اما این روزها محلی است برای فعالیت موزه‌ صنایع دستی گرگان. این خانه کنار مسجد جامع و بازار نعلبندان قرار گرفته است.

مدرسه عمادیه

یکی دیگر از جاهایی دیدنی گرگان که می‌شود رد پای حکومت صفوی را دید، مدرسه عمادیه است. جالب است که این بنا فقط یک مدرسه معمولی نیست. حمام، آرامستان و آب انبار ساخته شده در دوره صفوی در این محل به چشم می‌خورد. سراغ این مدرسه را در محله استر آباد گرگان بگیرید.

دیوار دفاعی گرگان

شاید آرزوی خیلی از شما باشد که به چین سفر کنید و دیوار معروف آن را ببینید و حتماً خیلی از شما خبر ندارید که دومین دیوار طولانی جهان در شهر گرگان است. تصورش را بکنید که این دیوار از دریای خزر تا شهر کلاله، حدود ۲۰۰ کیلومتر امتداد دارد. هدف از ساخت این دیوار، دفاع در برابر هجوم دشمنان بوده و بین محلی‌ها به دیوار اسکندر معروف است؛ پس اگر جایی این نام را شنیدید، تعجب نکنید. هر چند الآن قسمت زیادی از آن خراب شده؛ ولی از جاهای دیدنی گرگان است که ارزش وقت گذاشتن و بازدید دارد.

خیابان شالیکوبی

در توصیف این خیابان باید گفت خیابانی است که به بهشت می‌رسد. به عبارتی دیگر اگر بپرسید که محل پیاده‌روی وگشت و گذار اصلی مردم شهر کدام خیابان است، پاسخ خیابان شالیکوبی (ولیعصر) است. در این خیابان مراکز خرید متعدد، رستوران‌ها و کافه‌های شلوغ و شیک بسیاری قرار دارند که موجب شلوغی و تجمع هرچه بیشتر مردم در این خیابان شده ‌است.

درختان بلندی که با توجه به فصل‌های سال رنگ خاصی به این خیابان می‌دهند و در دو طرف آن کشیده شده‌اند، مکان مناسب و زیبایی برای پیاده‌روی و تجمعات شهری به ارمغان آورده‌اند. از همه مهم‌تر، این خیابان در نهایت به بلوار ناهارخوران می‌پیوندد که راهی است برای رسیدن به گوشه‌هایی از بهشت این شهر.

مکان های تاریخی دیگر

از بناهای مهم و تاریخی بازار نعلبندان که امروزه به جا مانده است و از جاهای دیدنی گرگان محسوب می‌شود، می‌توان به حمام قاضی، تکایای قدیمی، آب انبار و عمارت محمدشاه اشاره کرد. امروزه در ایام محرم و به‌خصوص در روزهای تاسوعا و عاشورا مراسم عزاداری به سبک و سیاق خاص مردم گرگان، در محوطه مسجد، بازار و تکایای قدیمی‌اش با شور و سبک منحصربه‌فردی برگزار می‌شود که تماشای آن برای گردشگران همواره جذاب و جالب است.

غذاهای گرگانی

نمی‌توان به گرگان سفر کرد و از غذاهای لذیذ آن غافل شد. در این قسمت به دو غذای معروف گرگان می‌پردازیم.

جگر

حتماً شما هم شنیدید که طعم گوشت گوسفند و گاو  به شرایط اقلیمی محل چرای دام و علوفه‌ای وابسته است که از آن تغذیه می‌کند. جگر کبابی گرگان هم از این قاعده مستثنا نیست و طعم بسیار متفاوت و لذیذی در این خطه دارد.

اگر اهل شکم‌گردی در سفر هستید سری به جگرکی‌های میدان کریمی این شهر بزنید. جگرکی‌هایی با قیمت مناسب و البته با کیفیت را می‌توانید در اطراف این میدان پیدا کنید. این جگرکی ها یک سوپرایز ویژه هم برایتان خواهند داشت؛ نان قلاچ که نان سنتی گرگان است و در کنار جگر سرو می‌شود همراه با دوغ محلی!

پلومرغ و ساک

از دیگر غذاهای محلی گرگان می‌توان به پلومرغ و ساک اشاره کرد. برنج و مرغ تکه‌تکه‌شده یا ریش‌شده در کنار خورشتی به نام ساک خورده می‌شود. مواد تشکیل‌دهنده ساک، نخود، اسفناج و مرغ ریش‌شده ‌است. البته برحسب سلیقه می‌تواند افزودنی‌های دیگری هم داشته باشد. ساک به صورت سرد یا نیمه‌گرم همراه با پلومرغ، قبل یا بعد آن سرو می‌شود. حتماً در سفرتان یک بار هم شده امتحانش کنید! بی‌شک مشتری می‌شوید.

سوغاتی و خرید

صنایع دستی

گفتیم که گرگان مرکز استان گلستان است و از قومیت‌های مختلف در این شهر دور هم جمع شده‌اند. برای همین هم هست که صنایع دستی این شهر بسیار متنوع ‌است. در این شهر می‌توانید فرش ترکمنی، قالیچه، پشتی، گلیم، ابریشم‌دوزی روی پارچه، ساخت آلات موسیقی و تولید وسایل چوبی را در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف برای سوغات خود تهیه کنید.

بهترین محل برای تهیه این محصولات، بازار بزرگ و قدیمی شهر یعنی بازار نعلبندان است. نعلبندان را می‌توان یکی از جاهای دیدنی گرگان به حساب آورد. البته علاوه بر بازار قدیمی و سنتی شهر یعنی نعلبندان می‌توان به مراکز خرید مدرن دیگری از جمله مرکز خرید تندیس، پاساژ زرتشت، مرکز خرید وارکانا هم اشاره کرد.

شیرینی

شاید بتوان به جرئت گفت که شیرینی سنتی از محبوب‌ترین سوغات گرگان است. فکرش را بکنید نان زنجبیلی (لوزی)، نان خرمایی، حلوا اماج، سرغبیلی، نان شیرمال و نان پادرازی با طعم و عطر خاص خود، شما را چطور مدهوش خود می‌کنند. از جمله شیرینی‌فروشی‌های شهر گرگان هم شیرینی سنتی سیدین و فروشگاه شیرینی سنتی سوغات گرگان را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

اقامت در گرگان

همه ما عادت داریم قبل از رفتن به جایی، درباره محل اقامت خود مطمئن شویم. در واقع شرط عقل هم همین است که برای ماندن در جایی از قبل برنامه‌ریزی کنیم. برای سفر به گرگان، خیلی فکر خود را درگیر محل اقامت نکنید. مردم مهمان‌دوست و با صفای خطه شمال ایران، تدارکات لازم برای استقبال از مسافران را در نظر گرفته‌اند. فرقی هم نمی‌کند که اهل هتل لوکس باشید یا اقامتگاه بومگردی یا سوییت و خانه اجاره‌ای، در گرگان همه این‌ها با قیمت متفاوت وجود دارد و دست شما در انتخاب محل اقامت باز است.

برای مثال می‌توانید به هتل بین‌المللی آذین، هتل شهاب ناهارخوران، هتل بهمن کردکوی و سایر هتل‌های معروف این شهر بروید. رستوران‌ها و فست‌فودهای کافه جان و دل، فست فود گوک برگر و رستوران اکبرجوجه گرگان از جمله جاهایی هستند که کاربران و مسافران زیادی امتحان‌کردنشان را به دیگران پیشنهاد می‌دهند.

راه های دسترسی به شهر گرگان

با توجه به وجود فرودگاه بین‌المللی گرگان، راه‌آهن تهران شمال و مسیرهای زیبای جاده‌ای، راه‌های مختلفی برای رسیدن به این شهر  وجود دارد.

مسیر جاده ای

اگر از تهران با اتومبیل شخصی خود عازم گرگان هستید، راه‌های مختلفی پیش روی شماست که به‌راحتی می‌توانید از روی نقشه ببینید. فاصله هر کدام را هم در بالا برایتان آورده‌ایم. مثلاً از جاده فیروزکوه و با گذر از شهرهای قائمشهر، ساری و بهشهر می‌توانید خودتان را به گرگان برسانید. این جاده در طول مسیر خود جاذبه های طبیعی چشم‌نوازی مثل کوه، جنگل و مراتع سرسبز را به رخ بیننده می‌کشد.

راه آهن

خط آهن سراسری تهران شمال یکی از هیجان‌انگیزترین مسیرهای راه آهن است که در ایران وجود دارد. با خرید بلیط قطار تهران گرگان می‌توانید در کوپه خود بنشینید و همراه با نوشیدن چای یا آبمیوه، مناظر زیبای طبیعت را مشاهده کنید و لذت ببرید.

پرواز گرگان

خرید بلیط هواپیما به مقصد گرگان، سریع‌ترین راهی است که شما را به این تکه از بهشت ایران می‌رساند. از بسیاری از شهرهای بزرگ ایران مثل تهران، مشهد، اصفهان، اهواز، شیراز و… به مقصد گرگان پرواز وجود دارد.

درباره گرگان و زیبایی‌ها و جاهای دیدنی آن هر چه بگوییم، کم گفته‌ایم. این بهشت خدا روی زمین، به اندازه چندین و چند مقاله حرف برای گفتن دارد؛ اما مجال ما در این گفتار اندک است. اگر به این شهر زیبا سفر نکرده‌اید، پیشنهاد ره بال آسمان را بپذیرید و در اولین فرصت برنامه سفر خود را بچینید. اگر هم قبلاً به این شهر زیبا رفته‌اید، در بخش نظرات، خاطرات فراموش‌نشدنی‌تان را با ما به اشتراک بگذارید.

منبع وبلاگ گردشگری ره بال آسمان مقاله راهنمای سفر گرگان blog.rahbal.com