انواع شرکت های تجاری کدامند؟
در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع شرکت های تجاری بپردازیم و تعاریف هر یک از آنها را بیان کنیم. در ابتدا مفهوم شرکت، شراکت و شرکت های تجاری را شرح می دهیم؛ در ادامه وجه تمایز شرکت های تجاری را مرور می کنیم و تفاوت هر یک از آنها را به دقت بررسی خواهیم کرد. در آخر نیز دو نوع از شرکت های تجاری در خارج را شرح می دهیم و خلاصه ای از تعاریف را ارائه می کنیم.
تعریف شرکت تجاری چیست؟
شرکت از واژه شراکت گرفته شده و از همکاری رسمی بیش از دو نفر شرکت تشکیل می شود. در اصطلاح حقوقی، تعریف شرکت به این صورت است که وقتی تعدادی افراد در کنار هم جمع می شوند تا فعالیت خاصی مثل فعالیتهای تجاری و فرهنگی انجام دهند، این اجتماع افراد، شرکت را تشکیل می‌دهند. شرکت به معنای شریک شدن در کاری است یعنی شرکا با کمک همدیگر کاری را انجام داده و سود و زیان حاصل را بر طبق قرارداد شرکت بین خودشان تقسیم می کنند. ما دو نوع شخصیت داریم. شخص حقیقی که به هر فرد گفته می شود و شخص حقوقی که از دو شخص حقیقی و یا حقوقی تشکیل می شود. هر شخص می تواند مالکیت چیزی را داشته باشد. مانند کسب و کار، املاک و یا هر چیز دیگری.
هدف از تشکیل ثبت شرکت تجاری چیست؟ در دنیای تجارت (شرکت یا شخص حقوقی ) دارای اعتبار بیشتری نسبت به شخص حقیقی می باشد. امروزه ترجیح این افراد، شرکتها و یا سازمان های شخصی و دولتی در ایران و تمامی جهان تجارت با شرکت ها می باشد. و همکاری با اشخاص حقیقی در اولویت نیست.
کدام نوع از شرکت های تجاری برای شما مناسب است؟
اکثر کسب و کارهای جدید به عنوان یک شرکت انفرادی شروع به کار می کنند. این ساده ترین شکل مالکیت برای یک مالک انحصاری است و به چیزی بیشتر از یک شماره شناسه مالیاتی نیاز ندارد تا بتواند کارخود را شروع نماید. با این حال، هنگامی که نگرانی هایی در مورد مسائل مالیاتی یا بدهی وجود دارد، یا زمانی که کسب و کار صاحبان متعددی دارد، باید انواع دیگر سازمان را در نظر گرفت.
اینکه کدام نوع سازمان برای کسب و کار شما بهترین است به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع کسب و کار، تعداد صاحبان آن، و میزان اهمیت و نگرش شما در مورد مسائل مالیاتی و بدهی می توانند همگی تأثیرگذار خواهند بود.
نکات کلیدی
- یک شرکت انفرادی به چیزی بیش از یک شناسه مالیاتی نیاز ندارد.
- مشارکت یک توافق برای تقسیم درآمدهای تجاری است. سهم هر شریک به عنوان درآمد شخصی مشمول مالیات خواهد بود.
شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که هر یک از شرکا را از مسئولیت شخصی در قبال بدهی های تحمیل شده از سوی کسب و کار محافظت می کند.
بیشتر بخوانید: مشاور سازمانی کیست؟ تعریف مشاوره سازمانی چیست؟
رایج ترین شرکت های تجاری کدامند؟
شرکت های تضامنی و مسئولیت محدود از رایج ترین شرکت های تجاری هستند که یک معرفی اجمالی از آنها ارائه می کنیم و در ادامه به انواع شرکت های تجاری می پردازیم و تعریفی دقیقی از آنها بیان می کنیم.
شرکت های تضامنی
شرکت تضامنی یک نوع ساده از انواع شرکت های تجاری است. این امر مستلزم یک شراکت توافقی است که ممکن است بصورت شفاهی یا کتبی باشد. در یک شرکت تضامنی، مالکان اصلی، کسب و کار را مدیریت و کنترل می کنند و تمام درآمد حاصل از آن مستقیماً از طریق کسب و کار به حساب شرکا واریز می گردد. بنگاه های اقتصادی که بر مبنای شراکت و در قالب شرکت های تضامنی ایجاد می شوند، بخش هایی از درآمدشان مشمول مالیات می شود. شرکا شخصاً در قبال تمام بدهی ها و هر گونه تعهدی که ناشی از عملیات کسب و کار است مسئول هستند باید برای هر یک فعالیت های انجام شده، پاسخگو باشند.
به یاد داشته باشید که شرکت انفرادی و مشارکتی از ساده ترین انواع شرکت های تجاری هستند.
هنگامی که یکی از شرکا کسب و کار را ترک می کند، منحل می شود مگر اینکه توافق نامه ای وجود داشته باشد که به آن اجازه ادامه فعالیت بدهد. یک قرارداد اجرایی برای ادامه کسب و کار معمولاً شرایطی را تعیین می کند که تحت آن شریک می تواند سهمی از کسب و کار را برای برخی ملاحظات مالی به دیگری منتقل کند. در همین توافقنامه باید سهم شریک مستعفی یا متوفی انتقال داده شود تا خانواده‌ی اعضای بازمانده غرامت عادلانه ای از شرکای باقی مانده دریافت نمایند.
شرکت با مسئولیت محدود
ایجاد یک شرکت با مسئولیت محدود (LLC) مستلزم یک توافق نامه عملیاتی و تشکیل پرونده دولتی است و باید بطور رسمی در سازمان ثبت شرکتها به طور رسمی به ثبت رسد و با انتشار آگهی رسمی، اطلاع رسانی عمومی انجام دهد. همانند مدیران یک شرکت تضامنی، صاحبان یک شرکت مسئولیت محدود نیز باید کنترل مستقیم مدیریتی بر شرکت داشته باشند و شرکت ملزم به ارائه اظهارنامه اطلاعاتی به سازمان دارایی است. مالکان بر اساس درآمدی که مستقیماً از طریق کسب و کار به آنها سرازیر می شود، اظهارنامه های فردی خود را ثبت می کنند. اطلاعات سود و زیان و صورتحساب های مالیاتی نشان می دهد که چقدر درآمد به هر شریک پرداخت شده است.
تفاوت اصلی بین شرکت تضامنی و مسئولیت محدود این است که گزینه مسئولیت محدود، برای جدا کردن دارایی های تجاری شرکت از دارایی های شخصی صاحبان آن طراحی شده است و به تبع آن مالکان را از مسئولیت شخصی در قبال بدهی ها و بدهی های شرکت مصون می دارد. از منظر فروش یا انتقال کسب و کار نیز به یک قرارداد ادامه فعالیت کسب و کار لازم است تا طرفین ذینفع تا از انتقال بی دردسر منافع خود هنگام خروج یا فوت یکی از مالکان اطمینان حاصل نمایند.
انواع شرکت های تجاری در ایران
قانون تجارت تقسیم بندی مشخصی از شرکت های تجاری ارائه کرده است که در ذیل آنها را شرح داده ایم:
شرکت تضامنی
این شرکت از حداقل دو نفر شریک تشکیل می شود که شریک ضامن خوانده می شوند. ویژگی تعهد این شرکا این است که هر یک از آنان مسئول پرداخت تمام طلب شرکت در مقابل طلبکاران است و مسئولیتش به آورده ای که به شرکت آورده محدود نمی شود. هر گاه طلبکاران شرکت نتوانند با مراجعه به شرکت، طلب خود را دریافت دارند.
می توانند پس از انحلال شرکت به شریک مراجعه کنند و شریک باید از دارایی شخصی خود طلب طلبکاران را بپردازد. این امر موجب شده است که قانون گذار فرانسه، چنین شرکایی را تاجر تلقی کند و آن ها را در صورت عدم قدرت به پرداخت دینشان مانند تجار حقیقی، مشمول قوانین ورشکستگی کند.
شرکت نسبی
شرکت نسبی از جنبه های مختلف، مشابه شرکت تضامنی است ولی برخلاف شرکت اخیر، مسئولیت شرکای شرکت به نسبت مالکیت آن ها در سرمایه شرکت تعیین می شود. برای مثال هر گاه شرکت، سه نفر شریک داشته باشد و هر یک از شرکا مالک یک سوم سرمایه شرکت باشند هر شریکی باید یک سوم از طلب طلبکاران شرکت را بپردازد.
اگر طلبکاران به شرکت مراجعه کنند و شرکت قادر به پرداخت تمامی دیون خود به طلبکاران نباشد طلبکاران می توانند بقیه طلب خود از شرکت را از شرکا بگیرند اما چون مسئولیت شرکا تضامنی نیست. طلبکاران فقط یک سوم از مطالبات خود را از هر شریک می گیرند و برای دو سوم دیگر باید به دو شریک دیگر مراجعه کنند.
شرکت با مسئولیت محدود
همانطور که قبلا شرح داده شد، این شرکت نیز از حداقل دو شریک تشکیل می شود ولی در آن بر خلاف شرکت های تضامنی و نسبی، مسئولیت شرکا در قبال طلبکاران شرکت محدود به آورده آن ها در شرکت است. بطور مثال اگر طلبکاران ۱.۲۰۰.۰۰۰ هزار ربال از شرکت طلبکار باشند و دارایی ثبتی شرکت با مسئولیت محدود ۹۰۰ هزار ریال باشد و این مبلغ برای پرداخت طلب طلبکاران کافی نباشد، طلبکاران بابت باقی مانده طلب خود یعنی ۳۰۰ هزار ریال دیگر، نسبت به دارایی شخصی شرکا حقی نخواهند داشت.
وجوه مشترک این شرکت با شرکت های تضامنی و نسبی این است که اولاً سرمایه شرکت به صورت سهام نیست بلکه هر شریکی درصدی از سرمایه را مالک است که از آن به سهم الشرکه تعبیر می شود، ثانیاً سهم الشرکه را نمی توان بدون رضایت سایر شرکا به دیگران منتقل کرد.
شرکت سهامی خاص
این شرکت از حداقل سه شریک تشکیل می شود و ویژگی بارزش این است که صاحبان سرمایه که به سهامدار تعبیر می شوند دارای اوراق سهم هستند نه اینکه مانند شرکت های پیش گفته، سهم الشرکه داشته باشند. در این نوع شرکت، سرمایه به سهام مساوی تقسیم شده و هر شریک مالک تعدادی از این سهام است. فرض کنیم سرمایه شرکتی که از سه سهامدار تشکیل شده بالغ بر ۹۰۰ هزار ریال باشد و هر یک از آن ها یک سوم این مبلغ را به شرکت آورده باشند و سرمایه شرکت نیز به ۹۰۰ سهام ۱۰۰۰۰ ریالی تقسیم شده باشد.
در چنین صورتی هر یک از شرکا مالک ۳۰۰ سهم است و می تواند تعدادی از آن ها را به کسانی که می خواهد منتقل کند. علی الاصول این انتقال آزاد است و این امر از دیگر خصایص عمده شرکت سهامی خاص به شمار می رود. شرکت سهامی خاص دو ویژگی دیگر نیز دارد:
اول اینکه در آن، مسئولیت سهامداران محدود به مقدار سهام آن هاست؛ چیزی که در مورد شرکت با مسئولیت محدود نیز صادق است
دوم اینکه موسسات شرکت، یعنی شرکای اولیه آن، نمی توانند با پذیره نویسی، یعنی با مراجعه به عموم مردم، سرمایه شرکت را تامین کنند و آورندگان سرمایه فقط خود موسسان هستند.
شرکت سهامی عام
آنچه در مورد شرکت سهامی خاص گفته شد، در مورد شرکت سهامی عام نیز صادق است، جز اینکه اولاً در این نوع شرکت سهامداران باید لااقل پنج نفر باشند، ثانیاَ موسسان می توانند برای تشکیل سرمایه شرکت، با انتشار اوراق پذیره نویسی، اشخاص ثالث را در تامین سرمایه سهیم کنند.
شرکت مختلط سهامی
این نوع شرکت ترکیبی است از شرکت تضامنی و سهامی خاص. به این ترتیب که یک یا چند نفر از شرکا در قبال اشخاص ثالث دارای مسئولیت تضامنی اند و عده دیگر که از آن ها به سهامدار تعبیر می شود، مسئولیتشان محدود به آورده آن ها است. تفاوت این نوع شرکت با شرکت مختلط غیر سهامی در این است که سرمایه شرکت به سهام تقسیم شده است و شرکای سهامدار حق مدیریت بر شرکت را ندارند و مدیریت شرکت فقط به شرکای ضامن مربوط می شود.
شرکت مختلط غیر سهامی
این شرکت ترکیبی است از شرکت تضامنی و شرکت با مسئولیت محدود؛ با این توضیح که یک یا چند نفر از شرکا در قبال اشخاص ثالث دارای مسئولیت تضامنی اند و عده ای دیگر از شرکاء، مسئولیتشان محدود به آورده آن هاست. در حقوق فرانسه فقط شرکای اخیر تاجر نیستند، اما در حقوق ما هیچ یک از شرکای این شرکت، چه ضامن و چه غیر ضامن تاجر تلقی نمی شوند. به علاوه شرکای غیر ضامن به عنوان شریک نه حق اداره کردن شرکت را دارند و نه اداره امور شرکت از وظایف آنان به شمار می رود.
شرکت های تعاونی
بر اساس قانون شرکتهای تعاونی، شرکت تعاونی شرکتی است از اشخاص حقیقی یا حقوقی که به منظور رفع نیازمندی‌های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضاء از‌طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان موافق اصولی که در این قانون مصرح است تشکیل می‌شود. طبق تبصره این ماده از قانون، تعداد اعضای شرکت تعاونی نباید از ۷ عضو کمتر باشد. شرکت تعاونی، شرکت های تجارتی هستند که سرمایه و ضمانت شرکا در آن تأثیر کلی ندارد، بلکه تعداد شرکا و اکثریت آنها موثر است.
نکته: بر خلاف سایر شرکتها که تمام سرمایه شرکت می‌بایست توسط شرکاء تامین گردد ، در شرکت تعاونی ، این امکان وجود دارد که بخشی از سرمایه شرکت، توسط نهادهای دولتی مانند وزارتخانه‌ها ، یا نهادهای عمومی مانند بانک‌ها، شهرداری‌ها ، شوراهای شهر، بنیاد مستضعفان، کمیته امداد و … تامین گردد.
شرکتهای تعاونی از نظر علمی به سه بخش تقسیم می‌شوند:
- شرکت تعاونی توزیعی: شرکت های تعاونی توزیعی با دو هدف اصلی به وجود آمده است . اول رفع نیاز مشاغل تولیدی یا مصرفی است که به عبارتی پشتیان آن ها تلقی می گردد. دوم رفع نیازمندی های روستاییان ، عشایر و کارگران و کارمندان از نظر گرفتن سهمیه کالا و حمایت های دولتی و بانکی.
- شرکت تعاونی مصرفی: شرکت تعاونی مصرف‌کنندگان برای تهیه انواع کالاهای مصرفی به منظور تأمین نیازمندی‌های اعضاء و خانواده‌های آنان همچنین برای انجام تمام یا قسمتی از خدمات و امثال آن تشکیل می‌شود.
- شرکت تعاونی تولیدی: تعاونی‌های تولیدی، شامل تعاونی‌هایی است که در امور مربوط به کشاورزی، دام‌داری، دام‌پروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری و روستایی و نظیر این‌ها فعالیت می‌کنند.
بیشتر بخوانید: تعریف دقیق فرهنگ سازمانی چیست؟
انواع شرکت های تجاری در خارج
در عرصه بین المللی نیز، دو نوع شرکت به نام شرکت اس (S corporation) و شرکت سی (C corporation) وجود دارد. هر دو نوع به مثابه اشخاص حقوقی هستند که با ثبت اساسنامه بواسطه دولت رسمیت یافته اند.
تفاوت اصلی بین این دو شرکت تجاری در ساختار مالیاتی آنها است:
شرکت تجاری سی به خودی خود یک نهاد مالیاتی است، بنابراین اظهارنامه مالیاتی را ارسال می کند و بر اساس درآمدهای کسب و کار مشمول مالیات می شود. مالیات مضاعف ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که سهامداران یا مالکان اظهارنامه های فردی را بر اساس هر درآمدی که در قالب سود سهام از شرکت دریافت می کنند ارائه کنند.
شرکت تجاری اس شبیه به یک شرکت تضامنی و مسئولیت محدود است که می بایست اظهارنامه اطلاعاتی را تسلیم دولت نمایند. با این حال، درآمد مستقیماً به صاحبان سهام سرازیر می شود، که سپس اظهارنامه های فردی را ارائه می کنند.
در بیشتر جنبه های دیگر، این دو ساختار در شرکت های تجاری یکسان هستند. در هر دو مورد، کسب و کار توسط هیئت مدیره ای کنترل می شود که پاسخگوی سهامداران است. هیئت مدیره تیم مدیریت ارشد را استخدام می کند. شایان ذکر است که در این نوع شرکتها، دارایی ها و بدهی های کسب وکار متعلق به شرکت است و فروش یا انتقال منافع با فروش سهام امکان پذیر است.
در نهایت، نوع سازمان تجاری انتخاب شده به سطح اهمیت مالکان در مورد کنترل مدیریت، قرار گرفتن در معرض بدهی، مسائل مالیاتی، و مسائل مربوط به انتقال کسب و کار کاهش می یابد. به دلیل پیامدهای مالیاتی و حقوقی موجود، راهنمایی یک وکیل مالیاتی واجد شرایط در انتخاب مناسب ترین شکل مالکیت ضروری است.
وجه تمایز شرکت های تجاری چیست؟
شرکت های تجاری با سایر بخش های حقوقی تفاوت دارند که برای بیان آنها باید تعریفی از سایر بخش ها ارائه نمود تا دید بهتری به موضوع پیدا شود و سپس تفاوت و تمایز هریک مشخص خواهد شد.
تفاوت موسسه با شرکت های تجاری چیست؟
ثبت شرکت به منظور رسیدن به سود و سرمایه بیشتر انجام می‌شود. موسسات، با اهداف نامحدود و متفاوت که سودآوری و فعالیتهای اقتصادی نیز میتواند جزئی از آن اهداف باشد، تاسیس می‌شوند. موسسه میتواند در تملک بخش خصوصی یا دولت قرار گیرد. درخصوص ثبت شرکت با توجه به نوع آن، حداقل به دو شریک نیازاست در صورتی که ثبت و تاسیس موسسه تنها با حضور یک شخص حقیقی نیز امکان پذیر است.
موسسات و تشکیلات غیرتجارتی برای مقاصد غیر تجارتی، مانند امور علمی، ادبی یا امورخیریه و امثال آن تشکیل می‌شوند. اعم از آنکه موسسین و تشکیل دهندگان آن، قصد انتفاع داشته یا نداشته باشند. همچنین موسسات مزبور میتوانند عناوینی مانند انجمن، کانون، بنگاه و امثال آن را اختیار نمایند ولی اتخاذ عناوینی که اختصاص به تشکیلات دولتی و کشوری دارد، از سوی موسسات مزبور امکانپذیر نخواهد بود. موسسات از تاریخ تشکیل، شخصیت حقوقی پیدا می‌کنند.
تفاوت شرکت های تجاری و شرکت های مدنی چیست؟
شرکتهای مدنی شرکتهایی هستند که برای انجام یک عملیت مشخص و مشترک به وجود آمده اند و میتوانند در زمینههای مختلف کسب و کار یا پیشه وری فعالیت کنند. هر یک از اعضاء این شرکتها، در سود و زیان فعالیت شرکت به یک میزان سهیم هستند و کسی بیشتر یا کمتر سودی نمی برد یا ضرری نمی بیند. شرکت های مدنی دو زیر گروه دارند:
- شرکتهای انتفاعی
- شرکتهای غیرانتفاعی
شرکتهای تجاری شرکت هایی هستند که برای انجام عملیات بازرگانی و مالی در قرارد های کاملا رسمی که بین دو یا چند نفر با تعیین میزان سرمایه، میزان سود بری و تعیین حدود مسئولیت‌ها تنظیم می شود، تأسیس می گردند.
تفاوت شرکت سهامی عام با خاص چیست؟
شرکتهای سهامی عام و خاص که از انواع شرکت های تجارتی می باشند، تفاوت‌هایی با هم دارند. مهم ترین تفاوت های این دو شرکت عبارتند از:
- تفاوت اصلی این دو شرکت این است که شرکت سهامی عام می تواند بخشی از سرمایه خود را از طریق واگذاری سهام به مردم تأمین کند. ولی کل سرمایه شرکتهای سهامی خاص توسط موسسین تامین می‌شود.
- در شرکتهای سهامی عام برای نقل و انتقال سهام موافقت سهامداران نیاز نیست ولی در شرکتهای سهامی خاص موافقت مورد نیاز است.
- در شرکت سهامی عام حداقل پنج نفر و در شرکت سهامی خاص حداقل سه نفر شریک مورد نیاز است.
بیشتر بخوانید: تعریف دقیق مشاوره مدیریت استراتژیک چیست؟
تفاوت شرکت نسبی با تضامنی چیست؟
شرکتهای نسبی و تضامنی که از انواع شرکت های تجارتی می باشند، با وجود شباهتهای زیادی که با هم دارند ولی تفاوت اساسی نیز دارند. بارزترین تفاوت شرکتهای نسبی و تضامنی این است که زمانی که دارایی شرکت برای پرداخت بدهیها کافی نباشد، در این صورت در شرکتهای تضامنی همه شرکا به نسبت مساوی مسئولیت پرداخت کلیه بدهیها را بر عهده دارند. ولی در شرکتهای نسبی هر یک از شرکا به میزان سرمایه خود در پرداخت بدهیها مسئول هستند.
تعداد شرکا در شرکت های تجاری
وجود شریک در هر یک از شرکت های تجاری یک امر مشترک است و تعداد بسته به نوع شرکت متفاوت است:
- حداقل ۲ شریک در ( شرکت تضامنی، شرکت نسبی، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت مختلط غیر سهامی )
- حداقل ۳ شریک در ( شرکت سهامی خاص ، شرکت مختبط سهامی )
- حداقل ۵ شریک در ( شرکت سهامی عام )
- حداقل ۷ شریک در ( شرکت تعاونی تولید و مصرف )
خلاصه
شرکت های تجاری در قانون تجارت به هفت نوع تقسیم بندی می شوند. افراد به منظور تاسیس و ثبت شرکت برای انجام فعالیتها و همچنین توسعه کسب و کار خود، ملزم به آشنایی با قوانین مربوط به انواع شرکتهای تجارتی و ویژگی های هر کدام از شرکتها، همچنین نحوه ثبت و فعالیت شرکتها می باشند.
آشنایی کامل با قوانین و دستورالعمل های شرکتها و همچنین اجرای صحیح این قوانین باعث می شود تا افراد بتوانند به بهترین نحو از مزایای شرکتها استفاده نموده و از زیان های احتمالی پیشگیری نمایند. در پایان این مقاله، حتما هر گونه سوال یا پیشنهاد خود را حتما در قسمت دیدگاه با ما مطرح نمایید.
جهت ارتقاء سطح کیفی مقالات و تکمیل مباحث مربوط لطفا نظرات و دیدگاههای خود را در پایان این مقاله درج کنید، همچنین چند مقاله مرتبط با موضوع شرکت های تجاری برای مخاطبان سایت شریف استراتژی به اشتراک گذاشته شده است.
انواع شرکتهای تجاری خدماتی و تولیدی رو میشه توضیح بدید؟
انواع شرکتهای تجاری رو خوب توضیح دادید میخوام بدونم که ایا سازمان های دانش بنیان جزو شرکتهای تعاونی باید باشند یا خیر؟